Page 26 - Konuşan Kuşlar Mucizesi

24

seslendirdi¤imizde, bunun bir sonraki sese farkl› bir etkisi olur.
Sesli harf, sessize yaklaflt›kça formantlar› yükseltir veya azalt›r.
Yap›lan deneyler bu iki formant›n konuflma seslerinin, di¤er ses-
lerden ay›rt edilmesini sa¤lad›¤›n› göstermektedir. 5

Kufllar›n ise insanlar gibi g›rtlaklar› (larynx: larenks) yoktur,
fakat onlarda syrinx (östaki borusu, fistül) denilen ve ses ç›karma-
lar›n› sa¤layan özel bir organ vard›r. Kufllarda ci¤erlerden ç›kan
hava syrinx ad› verilen bu organdan geçer. Kufllar›n ses organ›,
bir anlamda insanlardaki g›rtla¤a denktir. Kufllar ve insanlar ara-
s›ndaki bafll›ca farkl›l›klardan biri de, insanlardaki ses tellerinin
nefes borusuna daha yak›n bir pozisyonda bulunmas›d›r. Kufllar-

daki ses organ› syrinx'in, kuflun vücudunun derin bir yerinde bu-
lunuyor olmas›, kufllar›n nas›l ses ç›kartt›klar› hakk›nda bilim
adamlar›n›n tam bir cevaba ulaflmalar›na engel olmaktad›r. Bilim
adamlar›, enfraruj ve x-›fl›n› kameralar› ile kufllar› izleme, kuflla-
r›n bo¤azlar›na yerlefltirilen fiber optik mikroskoplar sayesinde

onlar›n ötüfllerini ve konuflmalar›n› yak›ndan inceleme imkanla-
r›na sahip olmalar›na ra¤men, kufllar›n flark› söylemeyi ve sesle-
ri taklit etmeyi fiziksel olarak nas›l baflard›klar›n› hala tam olarak
aç›klayamamaktad›rlar.
Kufllar›n ses organ› gö¤üs k›sm›nda, g›rtla¤›n iki bronfla ay-
r›ld›¤› noktada bulunan ikili bir enstrüman gibidir. Yan sayfada-
ki flekilde görüldü¤ü gibi syrinx'in bir ucu bir bronfla, ikinci ucu

di¤er bronfla aç›l›r ve bu kanallar›n her biri ses üretebilir. Baz›
kufllar ise ayn› anda ses organ›n›n iki taraf›n› ya da iki taraftan bi-
rini ba¤›ms›z olarak kullanabilmektedir. Bu sayede, iki ayr› fre-
kanstaki tonu ayn› anda ç›kartabilirler ve bir taraf ile yüksek bir
notay› söylerken, di¤eri ile alçak bir notay› seslendirebilirler. Bu
durum, kuflun ayn› anda iki farkl› notay› seslendirebilmesini,

hatta kendisi ile düet yapabilmesini mümkün k›lar. Görüldü¤ü

Konuflan Kufllar Mucizesi