Page 96 - Doğadaki Mühendislik

Doğadaki Mühendislik
AK RE BİN AL GI YE TE NE Ğİ

Çölde yaşayan kum akrepleri, küçük hayvanlar içinde en tehlike-
li olanlardandır. Bu akrep türünün gözleri hemen hemen hiç görmez.
Buna rağmen geceleri avlarının yerini büyük bir ustalıkla belirleye-
bilirler. Peki bu şaşırtıcı olay nasıl gerçekleşir?
Bu durum, akrebin sekiz ayağında da bulunan yarık biçimindeki
mükemmel algılayıcılarla ilgilidir. Bu algılayıcılar, milimetrenin mil-
yonda birinden daha küçük titreşimlere yol açan hareketleri bile be-
lirleyebilecek kadar hassastırlar.
Akrebin yakınlarında bir yere bir kelebeğin konduğunu düşüne-
lim. Yere konan kelebek yerde iki tip titreşim dalgası oluşturur.
Birincisi saniyede 150 metre hızla ilerleyen hacim dalgalarıdır.
İkincisi ise yüzeye paralel olarak saniyede 50 metre hızla yayılan
"Rayleigh" denilen dalgalardır. Ava olan mesafe, bu iki dalganın ak-
rebe ulaşma süreleri arasındaki fark tespit edilerek belirlenir. 31
Avın ne kadar uzakta olduğunu bilmek elbette tam bir tesbit an-
lamına gelmez. Bu nedenle hedefin hangi yönde olduğunun bilin-
mesi de şarttır.

Çöl akrebi milyonlarca yıldır kum üzerindeki en ufak titreşimleri dahi algılayabilecek hassa-
siyette sistemlere sahiptir. İnsanlar ise uzun yıllar içinde bilim alanında edindikleri birikimler
sonucunda titreşim sensörleri yapabilmişlerdir.

94