Page 36 - Örümcekteki Mucize
P. 36
34 ÖRÜMCEKTEK‹ MUC‹ZE
besinini muhafaza edebilmek için av›n›n üzerini yeni ipliklerle kapatarak
onu bir anlamda "paketler".
Görüldü¤ü gibi örümce¤in av›n› yakalamas› bir plan dahilinde ger-
çekleflmektedir. Bu avlanma flekline uygun a¤› tasarlamak (büyüklük, fle-
kil, dayan›kl›l›k vs.), ortaya ç›kan tasar›m› üretime geçirebilmek, daha
sonra gerekli olacak özellikleri tasarlamak örne¤in a¤›n av› saracak özel-
liklere sahip olmas›n› sa¤lamak gibi ifllemler elbette ki zeka gerektiren ifl-
lemlerdir. Bunun yan›s›ra örümce¤in yapt›¤› a¤›n yap›sal özellikleri ince-
lendi¤inde de son derece kusursuz bir yap› ile karfl›lafl›lacakt›r.
Dinopis'in a¤› tam anlam›yla bir tasar›m harikas›d›r. Yaln›zca kullan-
d›¤› ipli¤in kimyasal yap›s› bile bafll› bafl›na bir mucizedir. Örümce¤in
yapt›¤› a¤› kullanma tekni¤i de oldukça ilginçtir. Örümcek av›n› bekler-
ken, a¤›n görünümü çubuklardan oluflmufl dar bir kafese benzer. Fakat bu
zarars›z görüntü gerçekte bir aldatmacad›r. Örümcek, av›n› yakalamak
için harekete geçti¤inde, a¤› bacaklar›yla d›fla do¤ru gerer ve bu flekilde
kurtulmas› imkans›z bir ölüm kapan› ortaya ç›kar.
Peki gerek mekanik tasar›m, gerek kimyasal yap› olarak bu kadar
mükemmel olan bir a¤› örümcek nas›l yapabilmifltir? Tasar›m gerektiren
iflleri -ne kadar basit olursa olsun- yapmak kolay de¤ildir. Her biri için ay-
r› bir plan ve tecrübeye ihtiyaç vard›r. Bunu flöyle de örneklendirebiliriz.
Örümceklerin ördükleri a¤lar tarif edilirken genellikle "dantel gibi" tabiri
kullan›l›r. Bu nedenle örümceklerin a¤lar›yla adeta dantel ördüklerini
söylemek yanl›fl olmayacakt›r.
Herhangi bir kiflinin eline dantel örmek için kullan›lan aletlerden bi-
rinin (t›¤, i¤ne vs.) ve dantel ipinin verildi¤ini düflünelim. Hiçbir tecrübe-
ye sahip olmayan bu insandan, tek bir seferde dantelden eserler ortaya ç›-
karmas› beklenebilir mi? Ya da bir dantel örtünün tesadüfen at›lm›fl dü-
¤ümler sonucunda ortaya ç›kt›¤› düflünülebilir mi? Elbette hay›r.
Bu, gerçe¤e ulaflmak için kullan›lan son derece basit bir mant›k örgü-
südür ve aç›k gerçe¤i yans›tmaktad›r. Bir tasar›m kendi kendine ortaya ç›-
kamaz çünkü bir tasar›m›n ortaya ç›kmas› için ak›l, yetenek ve bilgi akta-