Page 70 - Örümcekteki Mucize
P. 70
68 ÖRÜMCEKTEK‹ MUC‹ZE
rümceklerin a¤ kurmak için kendi vücutlar›nda ürettikleri
18
ipeksi iplikleri kulland›klar› herkes taraf›ndan bilinmektedir.
Ö Ancak bu ipe¤in üretim aflamalar› ve genel özellikleri bilinme-
mektedir. Örümceklerin üretti¤i ve çap› bir milimetrenin binde birinden
daha küçük olan ipek iplik, ayn› kal›nl›ktaki çelik telden befl kat daha sa¤-
lamd›r. Bunun yan›s›ra kendi uzunlu¤unun dört kat› kadar esneyebilir.
‹pe¤in di¤er bir çarp›c› özelli¤i ise son derece hafif olmas›d›r. Bunu flöyle
bir örnekle de aç›klayabiliriz. Dünyan›n çevresi boyunca uzat›lacak bir
ipek ipli¤in a¤›rl›¤› sadece 320 gram gelir. 19
Yukar›daki teknik bilgileri tekrar gözden geçirmekte yarar var. ‹pli-
¤in çelikten befl kat daha sa¤lam olmas›, üzerinde durmadan geçilebile-
cek bir konu de¤ildir. Çünkü bilinen en sa¤lam malzemelerden olan çelik
büyük tesislerde, birçok teknik kullan›larak elde edilen bir alafl›md›r. Çe-
likten befl kat daha sa¤lam olan örümcek ipi ise büyük tesislerde üretil-
mez; bir böcekten salg›lan›r. Hemen her yerde rastlayabilece¤imiz her-
hangi bir örümcek bu ipi üretebilir. Çelik a¤›r bir malzemedir bu nedenle
kullan›m› son derece zordur. Yüksek ›s›da dev f›r›nlarda üretilip, kal›plar-
da so¤utularak kullan›ma haz›r hale getirilir. Örümcek ipi ise son derece
hafiftir. Dev f›r›nlarda ve kal›plarda de¤il örümce¤in küçük vücudunda
üretilir.
Örümcek ipinin bir baflka mucizevi özelli¤i ise çok esnek olmas›d›r.
Hem sa¤lam hem esnek malzeme bulmak çok zordur. Örne¤in çelik halat
en sa¤lam malzemelerden biridir. Fakat kauçuk halatlar gibi esnek olma-
d›klar›ndan zamanla deforme olurlar. Kauçuk halatlar da kolay kolay de-
forme olmamalar›na ra¤men, yeterince dayan›kl› olmad›klar› için a¤›r
yükleri kald›ramazlar. Buna karfl›n, yukar›da belirtildi¤i gibi, örümce¤in
ipli¤i ayn› kal›nl›ktaki çelik telden befl kat daha sa¤lam, yine ayn› kal›n-
l›ktaki kauçuktan yüzde otuz daha esnektir. Teknik olarak ifade etmek ge-
rekirse; örümce¤in halat›, kopma mukavemet de¤eri ve kopma öncesin-
deki uzama oran› bak›m›ndan efli benzeri olmayan bir malzemedir.
Örümcek hakk›nda son birkaç on y›lda yap›lan araflt›rmalar sayesin-