Page 70 - Örümcekteki Mucize
P. 70

68                      ÖRÜMCEKTEK‹ MUC‹ZE


                        rümceklerin a¤ kurmak için kendi vücutlar›nda ürettikleri
                                                  18
                        ipeksi iplikleri kulland›klar› herkes taraf›ndan bilinmektedir.
              Ö Ancak bu ipe¤in üretim aflamalar› ve genel özellikleri bilinme-
              mektedir. Örümceklerin üretti¤i ve çap› bir milimetrenin binde birinden
              daha küçük olan ipek iplik, ayn› kal›nl›ktaki çelik telden befl kat daha sa¤-
              lamd›r. Bunun yan›s›ra kendi uzunlu¤unun dört kat› kadar esneyebilir.

              ‹pe¤in di¤er bir çarp›c› özelli¤i ise son derece hafif olmas›d›r. Bunu flöyle
              bir örnekle de aç›klayabiliriz. Dünyan›n çevresi boyunca uzat›lacak bir
              ipek ipli¤in a¤›rl›¤› sadece 320 gram gelir. 19
                   Yukar›daki teknik bilgileri tekrar gözden geçirmekte yarar var. ‹pli-
              ¤in çelikten befl kat daha sa¤lam olmas›, üzerinde durmadan geçilebile-
              cek bir konu de¤ildir. Çünkü bilinen en sa¤lam malzemelerden olan çelik
              büyük tesislerde, birçok teknik kullan›larak elde edilen bir alafl›md›r. Çe-
              likten befl kat daha sa¤lam olan örümcek ipi ise büyük tesislerde üretil-

              mez; bir böcekten salg›lan›r. Hemen her yerde rastlayabilece¤imiz her-
              hangi bir örümcek bu ipi üretebilir. Çelik a¤›r bir malzemedir bu nedenle
              kullan›m› son derece zordur. Yüksek ›s›da dev f›r›nlarda üretilip, kal›plar-
              da so¤utularak kullan›ma haz›r hale getirilir. Örümcek ipi ise son derece
              hafiftir. Dev f›r›nlarda ve kal›plarda de¤il örümce¤in küçük vücudunda
              üretilir.

                   Örümcek ipinin bir baflka mucizevi özelli¤i ise çok esnek olmas›d›r.
              Hem sa¤lam hem esnek malzeme bulmak çok zordur. Örne¤in çelik halat
              en sa¤lam malzemelerden biridir. Fakat kauçuk halatlar gibi esnek olma-
              d›klar›ndan zamanla deforme olurlar. Kauçuk halatlar da kolay kolay de-
              forme olmamalar›na ra¤men, yeterince dayan›kl› olmad›klar› için a¤›r
              yükleri kald›ramazlar. Buna karfl›n, yukar›da belirtildi¤i gibi, örümce¤in
              ipli¤i ayn› kal›nl›ktaki çelik telden befl kat daha sa¤lam, yine ayn› kal›n-
              l›ktaki kauçuktan yüzde otuz daha esnektir. Teknik olarak ifade etmek ge-

              rekirse; örümce¤in halat›, kopma mukavemet de¤eri ve kopma öncesin-
              deki uzama oran› bak›m›ndan efli benzeri olmayan bir malzemedir.
                   Örümcek hakk›nda son birkaç on y›lda yap›lan araflt›rmalar sayesin-
   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74   75