Page 78 - Örümcekteki Mucize
P. 78
76 ÖRÜMCEKTEK‹ MUC‹ZE
keselerin salg›lar› de¤iflik kombinasyonlarda birleflerek, farkl› türdeki
ipek iplikleri meydana getirir. Keseler aras›nda büyük bir uyum vard›r.
‹peklerin üretimi s›ras›nda örümce¤in vücudunda bulunan son derece ge-
liflmifl özelliklere sahip pompalar, vana ve bas›nç sistemleri kullan›l›r.
Üretilen ham ipek, musluk gibi çal›flan memeciklerden lif fleklinde d›flar›
ak›t›l›r. Örümcek bu memeciklerin püskürtme bas›nc›n› diledi¤i flekilde
de¤ifltirebilir. Bu son derece önemli bir özelliktir. Çünkü bu ifllem sayesin-
de s›v› keratini oluflturan moleküllerin yap›s› da de¤iflmifl olur. Valfler
üzerindeki kontrol mekanizmas› sayesinde, iplik üretilirken ipli¤in çap›,
direnci ve elastikiyeti de de¤ifltirilebilir. Böylece ipe¤in kimyasal yap›s›
de¤ifltirilmeden ipli¤e istenilen fiziksel özellikler kazand›r›l›r. E¤er iplik
üzerinde daha köklü bir de¤iflim isteniyorsa bir baflka bezin kullan›m›na
geçilmesi gerekmektedir. Salg›lanan farkl› özelliklere sahip iplikçikler ar-
ka ayaklar›n mükemmel kullan›m› sayesinde istenilen do¤rultuya yön-
lendirilir.
Alt› farkl› keseden salg›lanan maddelerin kar›fl›m oranlar› da çok
önemlidir. Örne¤in yap›flkan iplik üretilirken, yap›flkanl›k özelli¤i veren
maddenin az kullan›lmas› durumunda a¤, böcek yakalama özelli¤ini kay-
bedecektir. Çok kullan›lmas› durumunda ise a¤›n kullan›labilme özelli¤i
azalacakt›r. Bu ipe¤in ifle yarayabilir bir ipek olmas› için, di¤er befl salg›
bezinin de ayn› dengede çal›flmas› flartt›r.
Bütün bu ifllemlerin baflar›yla tamamlanmas› sonucunda her biri
farkl› özelliklere sahip olan ve farkl› ifllevleri olan örümcek ipekleri orta-
ya ç›kar. ‹pek iplikleri o kadar sa¤lamd›r ki zoolog Vollrath örümcek ipe-
¤inin kuvvetini "Örümce¤in ipe¤i, Kevlar'dan çok daha kuvvetli ve çok
daha elastikidir. Kevlar, bilindi¤i gibi, insan yap›m› en güçlü sentetiktir." 22
sözleriyle ifade etmektedir:
Örümcek ipeklerinin üstün özellikleri bu kadarla da kalmamaktad›r.
Sa¤laml›¤› nedeniyle kurflun geçirmez yeleklerin yap›m›nda kullan›lan
bir tür plastik olan Kevlar'dan farkl› olarak örümcek ipe¤i yeniden iflleni-
lip tekrar tekrar kullan›labilir.