Page 94 - Hücredeki Bilinç
P. 94
Hücredeki Bilinç
Görüp de Düşünmediklerinizde
Sayısız İlim ve Mucize Saklıdır
Her kes, bı çak par ma ğı nı kes ti ğin de ka nı nın kı sa sü re de pıh tı la şa rak,
ka na ma sı nın du ra ca ğı nı bi lir. Pe ki bu ka dar kı sa sü re de pıh tı laş ma na sıl ger -
çek le şir, vü cu du muz da ne ler mey da na ge lir?
Pıh tı laş ma ola yı, ay nı, oto yol da mey da na ge len bir ka za ya acil çağ rı lar -
la ye ti şen dev ri ye ve am bu lans la rın ilk yar dım la rı nı anım sa tan bir olay dır.
Vü cu dun her han gi bir böl ge sin de bir ka na ma ol du ğun da ilk yar dım
trom bo sit adı ve ri len kan plak çık la rın dan ge lir. Trom bo sit ler ka nın için de
da ğı nık ola rak do la şır lar, bu ne den le ka na ma vü cu dun ne re sin de olur sa ol -
sun mut la ka o böl ge ye ya kın, dev ri ye ge zen bir trom bo sit var dır.
"Von Wil leb rand" is min de bir pro te in ise, ka za ye ri ni işa ret ede rek yar -
dım is te yen bir tra fik po li si gi bi, trom bo sit le ri gör dü ğün de ön le ri ni ke ser ve
olay ye rin de kal ma la rı nı sağ lar.
Olay ye ri ne ge len ilk trom bo sit, ay nı tel siz le yar dım is ter gi bi, bir mad -
de sal gı la ya rak, di ğer le ri ni de olay ye ri ne ça ğı rır.
Bu ara da, vü cut ta yer alan 20 en zim bi ra ra ya ge le rek ya ra nın üze rin de
trom bin adın da bir pro te in üret me ye baş lar. Trom bin sa de ce açık ya ra nın ol -
du ğu yer de üre ti lir. Bu, olay ye rin de bu lu nan ilk yar dım eki bi nin, has ta için
ge re ken ila cı olay ye rin de imal et me si gi bi bir olay dır. Üs te lik bu üre tim tam
ih ti yaç ka dar ol ma lı dır. Ay rı ca bu pro te inin üre ti mi tam za ma nın da baş la -
ma lı ve tam za ma nın da dur du rul ma lı dır. Baş la ma ve dur dur ma em ri ni bu
pro te ini üre ten en zim ler ken di ara la rın da ve rir ler.
Ye ter li mik tar da trom bin pro te ini üre til dik ten son ra fib ri no jen adın da
ip lik çik ler oluş tu ru lur. Bu ip lik çik le rin çok önem li bir gö re vi var dır: ka nın
üze rin de bir ağ oluş tu rur lar ve ge len trom bo sit ler bu ağa ta kı la rak bi ri kir. Bu
bi ri kim yo ğun laş tı ğın da ise ka nın dı şa rı akı şı du rur. Ya ra ta ma men iyi leş ti -
ğin de ise kan pıh tı sı yi ne ben zer iş lem ler le çö zü lür.
Bu ra da bah se di len en zim ler, pro te in ler; can sız, şu ur suz, kör atom la rın
fark lı şe kil ler de di zil me le rin den oluş muş ya pı lar dır. Bun la rın her bi ri, ya ra -
lan ma ola yı nın en ba şın dan iti ba ren bir gö rev üst le ne rek, en acil şe kil de akan
ka nı dur dur mak için "or ga ni ze olur lar". Or tak bir ça lış ma ile ilaç üre tir gi bi
ge rek li pro te in le ri "üre tir ler", yar dım için di ğer le ri ne "ha ber gön de rir ler". Di -
ğer le ri ise ha be rin ma hi ye ti ni "an la yıp" der hal olay ye ri ne "ge lir" ve her bi ri
gö rev le ri ni ek sik siz ce ye ri ne ge ti rir ler.
92