Page 19 - Bitkilerdeki Yaratılış Mucizesi

er yü zün de ki eko lo jik den ge nin ve can lı lı ğın de va mın da son de -
re ce önem li bir ro le sa hip olan bit ki ler, bu önem le doğ ru oran tı -
lı ola rak di ğer can lı la ra kı yas la çok da ha et kin üre me sis tem le ri -
ne sa hip tir ler. Bu sa ye de hiç zor luk çek me den ço ğal ma la rı nı
ger çek leş ti rir ler. Bit ki le rin üre me si için ki mi za man bir bit ki nin sa pı nın ke -
si le rek top ra ğa gö mül me si, ki mi za man da bir bö ce ğin bir çi çe ğe kon ma sı
ye ter li ol mak ta dır.
Bit ki le rin üre me le ri nin, iş lem ola rak son de re ce ba sit gi bi gö rün me si -
ne rağ men, içe rik ola rak ol duk ça komp leks ol ma sı bi li ma dam la rı nı hay re te
dü şür mek te dir.

Ana Bit ki den Ay rıl may la Baş la yan Ye ni Bir Ha yat
Ba zı bit ki ler cin si yet ay rı mı ol ma dan, tek bir cin sin be lir li yol lar la ço -
ğal ma sıy la soy la rı nı de vam et ti re bi lir ler. Bu ger çek leş ti ri len ço ğal ma ya eşey -
siz üre me adı ve ri lir. Bu şe kil de ki bir üre me den son ra or ta ya çı kan ye ni ne sil
ken di si ni mey da na ge ti ren nes lin tı pa tıp ay nı sı olur. Bit ki ler de ki en bi li nen
eşey siz üre me şe kil le ri to mur cuk lan ma ve par ça la ra ay rıl ma dır.
Ba zı özel en zim le rin yar dı mıy la ger çek le şen bu üre me bi çi mi (to mur -
cuk lan ma ve ya par ça lan ma) pek çok bit ki de gö rü le bi lir. Ör ne ğin çi men ler ve
çi lek ler "sür gün" de ni len ya tay uzan tı la rı nı kul la na rak ço ğa lır lar. Pa ta tes ise
top ra ğın al tın da ye ti şen bir bit ki ola rak, bu kı sım lar da açı lan ye ni özel yer ler -
den (gö ze ler den) to mur cuk lar ve re rek ço ğa lır. 2
Ba zı tür bit ki ler de ise yap rak la rın dan bir bö lü mü nün top ra ğa düş me si,
ye ni bir bit ki nin ye tiş me si için ye ter li ol mak ta dır. Ör ne ğin Bryophyl lum da -
ig re mon ti anum ad lı bit ki nin üre me si yap rak la rı nın ucun da ge li şen to mur cuk -
lar sa ye sin de ger çek le şir. Bu to mur cuk lar ye re dü şer düş mez, ba ğım sız bi rer
ye ni bit ki ha li ne ge le rek, bü yü me ye baş lar lar. 3
Be gon ya gi bi ba zı bit ki ler de de ko pan yap rak lar ıs lak bir ku ma yer leş ti -
ril di ği za man, bir sü re son ra kü çük yap rak çık la rın oluş tu ğu gö rü le cek tir. İş te
bu yap rak çık lar da yi ne çok kı sa bir sü re son ra ana bit ki nin ben ze ri olan ye ni
bit ki yi oluş tur ma ya baş lar lar. 4
Bu ör nek le ri de gö z ö nü ne ala rak; bir bit ki nin par ça ata rak ya da to mur -
cuk la na rak bü yü me si için te mel de ne ge rek li dir? Dü şü ne lim! Bit ki le rin ge ne -
tik ya pı sı na ba kıl dı ğın da bu so ru nun ce va bı ko lay lık la ve ri le cek tir.