Page 89 - Bitkilerdeki Yaratılış Mucizesi

n ye din ci yüz yıl da ya şa mış Bel çi ka lı bir fi zik çi olan Jan Bap -
ti sta Van Hel mont bi lim sel de ney le rin den bi rin de bir sö ğüt
ağa cı nın bü yü me si ni göz lem le di ve çe şit li öl çüm ler yap tı.
Ağa cı ön ce tart tı, ar dın dan 5 yıl son ra ikin ci kez tek rar tart tı
ve ağır lı ğı nı 75 kg art mış ola rak bul du. Bit ki nin için de bü yü dü ğü kap ta ki
top ra ğı tart tı ğın day sa, bu 5 yıl lık za man için de sa de ce bir kaç gram azal dı -
ğı nı gör dü. Fi zik çi Van Hel mont, bu de ne yin de, sö ğüt ağa cı nın bü yü me se -
be bi nin sa de ce sak sı da ki top rak ol ma dı ğı nı or ta ya çı kar dı. Bit ki bü yü mek
için top ra ğın çok az bir kıs mı nı kul lan dı ğı na gö re baş ka bir yer ler den be sin
alı yor ol ma lıy dı. 44
İş te 17. yüz yıl da Van Hel mont'un keş fet me ye ça lış tı ğı bu olay, ba zı
aşa ma la rı gü nü müz de da hi tam ola rak an la şı la ma mış olan fo to sen tez iş le -
mi dir. Ya ni bit ki le rin ken di be sin le ri ni ken di le ri nin üret me le ri dir.
Bit ki ler be sin le ri ni üre tir ken sa de ce top rak tan fay da lan maz lar. Top rak -
ta ki mi ne ral le rin ya nın da, su yu ve ha va da ki CO 'i de kul la nır lar. Bu ham -
2
mad de le ri alıp yap rak la rın da ki mik ros ko bik fab ri ka lar dan ge çi re rek fo to -
sen tez ya par lar. Fo to sen tez iş le mi nin aşa ma la rı nı in ce le me den ön ce fo to -
sen tez de son de re ce önem li bir ro le sa hip olan yap rak la rın in ce len me sin de
fay da var dır.

Yap rak la rın Ge nel Ya pı sı
Hem ge nel ya pı ola rak, hem de mik ro bi yo lo jik açı dan in ce len di ğin de
yap rak la rın her yö nüy le en faz la ener ji üre ti mi ni sağ la mak üze re plan lan mış,
çok de tay lı ve komp leks sis tem le re sa hip ol duk la rı gö rü le cek tir. Yap ra ğın
ener ji üre te bil me si için ısı ve kar bon di ok si di dış or tam dan al ma sı ge re kir.
Yap rak lar da ki tüm ya pı lar da bu iki mad de yi ko lay lık la ala cak şe kil de dü zen -
len miş tir.
Ön ce lik le yap rak la rın dış ya pı la rı nı in ce le ye lim.
Yap rak la rın dış yü zey le ri ge niş tir. Bu da fo to sen tez için ge rek li olan gaz
alış-ve riş le ri nin (kar bon di ok si din emil me si ve ok si je nin atıl ma sı gi bi iş lem -
le rin) ko lay ger çek leş me si ni sağ lar.
Yap ra ğın yas sı bi çi miy se tüm hüc re le rin dış or ta ma ya kın ol ma sı nı sağ -
lar. Bu sa ye de de gaz alış-ve ri şi ko lay la şır ve gü neş ışın la rı, fo to sen tez ya pan