Page 57 - Darwin DNA'yı Bilseydi

Ad nan Ok tar

55

es ter bağ la rı ka dar kuv vet li ol ma dı ğın dan az bir ener ji ile ör ne ğin pH
(asit-baz den ge si) de ği şik li ği, sı cak lık ve ba sınç gi bi fak tör ler le ko lay -

lık la bir bir le rin den ay rı lır lar. Za yıf bağ lar or ga niz ma da bu lu nan bü -
yük mo le kül le rin şe kil len me sin de çok önem li bir rol oy nar lar ve mey -
da na ge tir dik le ri mad de ye es nek lik ka zan dı rır lar. An cak bu es nek lik
sı ra sın da bağ lar da her han gi bir kop ma mey da na gel mez. Hid ro jen
bağ la rı nın bu ay rı ca lı ğı sa ye sin de DNA mo le kü lü üze rin de ki bil gi, ge -
rek ti ği za man kul la nı la bi lir.
Bağ lar da ki bu es nek li ğin öne mi şu dur: Vü cu dun ha ya ti fonk si -

yon la rı olan pro te in üre ti mi, DNA'nın kop ya lan ma sı ve di ğer hüc re le -
re ak ta rıl ma sıy la, bu ak ta rım da ara la rın da ki bağ la rın es ne me özel li ği
ile müm kün ol mak ta dır. DNA mo le kü lü nün iki zin ci ri, bir bi ri ne sa de -
ce hid ro jen bağ la rıy la bağ lı ol duk la rı için, ko lay lık la çö zü lüp ay rı lır lar.
Ge rek ti ğin de de ye ni den bir le şe rek çift sar mal ya pı yı oluş tu ra bi lir ler.
Çö zül me, ay rıl ma es na sın da DNA zin ci ri nin ba sa mak la rı nı oluş tu ran
nük le otid ler de bir kop ma, bo zul ma ol maz. Di ğer ta raf tan or ta da ki hid -
ro jen bağ la rı ko lay lık la bir bir le rin den ay rı lır ken, ko va lent bağ ile bağ -
lan mış olan yan lar da ki zin cir ler de de her han gi bir kop ma ve ya es ne me
mey da na gel mez. Mo le kü ler bi yo log Mic ha el Den ton, DNA'nın bi yo -

kim ya sal ya pı sın da ki mü kem mel li ği şöy le ta rif et mek te dir:
Mo le kü lün geo met rik ba kım dan mü kem mel li ği ni gör me niz müm kün.
Ade nin ve Ti min ara sın da ki iki ve Gua nin ile Si to zin ara sın da ki üç hid -
ro jen ba ğı nın mey da na ge tir di ği beş hid ro jen ba ğın dan her bi ri nin da ya -
nık lı lı ğı en ide al se vi ye de dir. Çün kü hid ro jen atom la rın dan her bi ri,
doğ ru dan ken di si ni ka bul eden ato ma işa ret eder ve bağ la rın uzun luk la -
rı, hid ro jen bağ la rı için ge rek li olan en yük sek se vi ye de ki ener ji se vi ye -
sin de dir. Mo le kü le önem li bir ka rar lı lık ka zan dır dı ğı için ve rep li kas yon
(kop ya la ma) sı ra sın da, baz eş leş me si nin son de re ce de ha ta sız ol ma sı ba -

kı mın dan bu özel li ği çar pı cı dır. 34
Bir yan dan ge ne tik bil gi nin sak lan ma sı için sağ lam ve ka rar lı bir
ya pı ya ih ti yaç du yu lur ken, bir yan dan da gen le rin okun ma sı ve kop ya -