Page 678 - Üst Akıl İngiliz Derin Devleti'nin İç Yüzü 1. Cilt

676

İngiliz Hegemonyasını Reddeden

İmanlı Türk Halkı

Türklerin Lozan'da elde ettiği bu zaferi kendine yediremeyen İngiliz

liderler, imzaların atılmasından sonra "kendilerini rahatlatmak için"
çeşitli yorumlarda bulunmuşlardır. İngiliz derin devleti, Lozan'da olma-
sa da sonrasında Türkiye diye bir devletin kalmayacağına yönelik hayali-
ni her fırsatta dile getirmiştir.

Lozan Görüşmeleri'nin büyük kısmını yürüten İngiliz Dışişleri

Bakanı Lord Curzon, Lozan'da imzaların atılmasından sadece dokuz gün
sonra, İngiltere'nin Paris ve Roma büyükelçilerine gönderdiği talimatta,
Türkiye'nin küçük bir devlet olduğunu, Müttefiklerin Türkiye'ye büyük-
elçi göndermemelerini ve maslahatgüzar gibi çok düşük düzeyli bir tem-
silci göndermenin uygun olabileceğini söylemiştir. 382

Lozan'ın imzalarının atılmasından sadece 21 gün sonra ise, İstan-
bul'daki İngiliz Yüksek Komiser Vekili Neville Henderson Londra'ya
gönderdiği raporda, şu sözleri sarf etmiştir:

Türkiye küçülmüş, yoksul düşmüş ve nüfus kaybetmiştir. Büyüklük,
zenginlik ve nüfus bakımından önemsiz olan Türkiye gibi bir memle-
kete büyükelçi göndermek fazla olabilir… Bugünkü Türk Hükümeti

ayakta duramazsa –ki uzun zaman ayakta duramaz kanaatinde-
yim– o zaman İngiliz Büyükelçiliği hangi şehirde olursa Türk Hükü-
meti de oraya gelecektir. Bizim desteğimizle sürüklenmesi kaçınıl-
maz. Bu anarşide şimdiki hükümet düşecek ve bizimle işbirliği yapa-
cak yeni bir hükümet işbaşına gelecektir. 383

Henderson'un kendine böylesine özgüvenle sarf ettiği sözleri kuşku-
suz boşuna değildir. Keza, İngiliz derin devleti, Türkiye üzerinde uygula-
maya çalıştığı sinsi stratejiyi pek çok ülke üzerinde uygulamış ve nere-
deyse tümünde devletler, tıpkı Henderson'un dediği gibi, eninde sonun-

ÜST AKIL İNGİLİZ DERİN DEVLETİNİN İÇYÜZÜ