Page 86 - Darwinistlerin Bilmek İstemedikleri Gerçekler
P. 86
evrimcilerin en "baflar›l› maymunlar›ndan" biri olan Bonobo Kanzi
tan›t›l›yor ve Kanzi'nin baz› kelime sembollerini tan›d›¤› belirtili-
yordu. Ancak Akflam gazetesinin belirtmedi¤i bir gerçek vard›, ev-
rimciler bile art›k Bonobo Kanzi ve benzeri maymunlar›n konuflma-
lar›n› veya konuflulanlar› anlamalar›n› beklememektedirler.
Birçok bilim adam› Bonobo Kanzi'den bekledikleri sonuçlar›
alamad›klar›n› itiraf etmektedir. Bunlar›n aras›nda olan bir grup bi-
lim adam›, yapt›klar› çal›flmada bunu flöyle belirtmektedir:
Bu deneylerin baz› "y›ld›zlar›" - difli goril Koko (Patterson, 1978) ve erkek
bonobo Kanzi (Savage-Rumbaugh, Shanker, & Taylor, 1998) gibi - her ne ka-
dar dikkat çekici bir ö¤renme yetene¤i sergileflmifl olsalar da kompleks ard›-
fl›k yap›lar› ö¤renmede problemler yafl›yorlar... Maymunlara dil ö¤retme ko-
nusundaki ilk deneylerde insan olmayan primatlara gerçek insan dili ö¤re-
tilmeye çal›fl›ld›. (örne¤in Kellogg & Kellogg, 1933). Hayvanlarla, insan be-
bekler ve küçük çocuklarla konufluldu¤u gibi konufluldu. Ancak bu yaklafl›m
daha sonra baflar›s›zl›klar nedeniyle b›rak›ld›. 5
Lund Üniversitesi Linguistik ve Fonetik Bölümü'nden Jorden
Zlatev ise bu konuda flöyle demektedir:
Son zamanlarda elde edilen baflar›lara ra¤men - bunlar›n en bafl›nda bono-
bo Kanzi (örne¤in Savage-Rumbaugh & Rumbaugh, 1993) gelir, maymun-
lar›n dil yetene¤i kazanmalar› konusu tart›flmal›d›r. Sadece söz dizimi aç›-
s›ndan de¤il, ki as›l tart›flma konusu budur, anlambilimsel aç›dan da bu böy-
ledir. 6
Yine Lund Üniversitesi'nden Peter Gärdenfors ise dil yetene¤ine
sahip tek canl› türünün insanlar oldu¤unu kabul etmektedir:
Maymunlara farkl› flekillerde sembolik kod-
lar ö¤retme çabalar›na ra¤men, (örne¤in Sa-
vage-Rumbaugh, Shanker, & Taylor, 1998),
dili kullanabilen tek canl›lar insanlar gibi gö-
rünüyor. Bonobo Kanzi'nin performans› her
ne kadar etkileyici olsa da, sembolleri kulla-
n›fl› duruma ba¤l› oluyor… Bugüne kadar
Bonobo Kanzi adl› maymun
84 D Darwinistlerin Bilmek ‹stemedikleri Gerçekler r
m
e
d
e
s
‹
t
i
ç
r
e
e
e
l
k
e
l
k
r
G
i
s
i
t
e
l
n
a
84
r
i
w
m
l
e
k
i
i
r
n
B