Page 52 - Gözdeki Mucize

Gözdeki Mucize

beğinin boyutunu ışık şiddetine göre ayarlar. Dairesel olarak yer-

leştirilmiş bulunan kas lifleri kasıldıklarında kese bağı gibi gözbe-
beğini daraltır. Böylece göz bebeğimiz küçülür ve göze giren ışık
miktarı kısılır. Aynı yerde dışarıya doğru uzanan kas lifleri ise
karanlık bir ortamda kasılırlar ve göz bebeğini büyütürler. Bu
sayede gözün içine giren ışık miktarı ortama göre devamlı olarak

ayarlanır.
Aksini düşünelim. Eğer böyle bir mekanizma olmasaydı göz
kendisini değişen ışık miktarına göre ayarlayamayacaktı. Nor-

malde, çok küçük orandaki bir ışık değişiminde bile göz, uzun
süre kamaşacak, görme ile görememe arasında uzun bir zaman
geçecekti.

Uzun süre aydınlık bir ortamda bulunduktan sonra karanlık
bir ortama geçildiğinde gözde meydana gelen kamaşmanın iki
nedeni vardır. Birincisi, karanlıkta retina duyarlılığının artması-
dır; ikincisi ise, iristeki kasların harekete geçmeleri için kısa bir
sürenin gerekmesidir. Karanlık bir yerden birden aydınlık ortama

geçildiğinde, göz bebeği kısa bir süre genişliğini korur. Göz ışıkta
kaldıktan ancak 0.04-0.05 saniye sonra göz bebeği iristeki kasların
yardımıyla daralmaya başlar ve bu daralma 0.1 saniyede maksi-
muma ulaşır.

İristeki kasların yardımıyla göz bebeğinin daralma süresi 0.1
saniye değil de daha uzun bir zaman alsaydı o süre yarı kör ola-
rak geçirilir ve bu büyük bir rahatsızlık meydana getirirdi. Ancak
böyle olmaz ve gözdeki mükemmel yapılar sayesinde zorlanma-

dan ve rahatsızlık duymadan çevremizi görebiliriz.

İris, sahip olduğu pigmentli hücreler sayesinde aynı zaman-
da göze rengini veren tabakadır. İrisin rengi tıpkı deride olduğu
gibi mevcut pigment çeşidine ve miktarına bağlıdır. Açık renk
derili insanların gözleri mavi, yeşil ya da açık gridir. Koyu renk
derili insanların gözleri ise genelde koyu kahverengi veya siyah-
tır.

50