Page 86 - Kuran'da Şefkat ve Adalet

84 KURAN’DA ŞEFKAT VE ADALET

Bü tün İs lam dev let le rin de ol du ğu gi bi, Os man lı pa di şah la rı
da fet het tik le ri böl ge ler de ki gay ri müs lim le re kar şı son de re ce
ada let li dav ran mış lar dır. 25 Çün kü Ku ran ah la kı na gö re o ül ke -
le rin yer li in san la rı Al lah'ın ken di le ri ne bir ema ne ti dir. On la rı
hi ma ye et mek, hiç kim se nin on la ra zu lüm yap ma sı na mü sa ade

et me mek ada let sa hi bi olan yö ne ti ci nin so rum lu lu ğu dur. Bu ne -
den le Av ru pa lı dev let ler ele ge çir dik le ri ül ke ler de çok bü yük
soy kı rım lar ger çek leş ti rip, yer li hal ka zu lüm ler ya pıp, ül ke nin
tüm do ğal zen gin lik le ri ni sö mü rür ler ken, Os man lı pa di şah la rı
git tik le ri ül ke le re re fah gö tür me yi ken di le ri ne ga ye edin miş ler -
dir. Fet het tik le ri ül ke ler de ki yer li hal kın inanç la rı nı de ğiş tir mek
için hiç bir zor la ma da bu lun ma mış, ak si ne iba det le ri ni hu zur içe -
ri sin de ya pa bil me le ri için on la ra im kan sağ la mış lar dır. 26
Türk ler, ida re le ri al tın da ya şa yan hiç bir züm re nin di li ne,
di ni ne, sos yal ve ida ri ya pı la rı nın bü yük bir kıs mı na, kı sa ca sı
kül tür le ri ne mü da ha le et me miş ler dir. Bu ne den le o dö nem de
ay nı top rak üze rin de her din den, her mil let ten in san bi ra ra da
hu zur içe ri sin de ya şa mak tay dı. Bu ko nu da ta rih çi A. Mi qu el
şöy le de mek te dir:
"Hı ris ti yan halk lar Bi zans ve La tin dev let le ri za ma nın da bu la -
ma dık la rı çok iyi yö ne ti len bir ida re kar şı sın da bu lun mak tay dı -
lar. As la sis tem li bir zu lüm gör me mek tey di ler. Tam ak si ne im -

pa ra tor luk, İs tan bul baş ta ol mak üze re, iş ken ce gö ren İs pan -
yol Musevi le ri'ne bir sı ğı nak ol muş tu. Hiç bir yer de zor la İs lam -
laş tır ma ol ma mış tır." 27
İs lam ada le tiy le yö ne ti len Türk top rak la rı o dö nem de her
din den in san için bir ra hat lık tı. Ör ne ğin Os man lı İm pa ra tor lu ğu
dö ne min de Ana do lu ve Ru me li gay ri müs lim le ri din le ri ne ve sos -