Page 148 - Harika Canlılar
P. 148
HARİKA CANLILAR
tüyün üstüne duman üflense, arala-
rından geçemez. Çengeller herhangi
bir şekilde birbirinden ayrılırsa,
kuşun bir silkinmesi veya
gagasıyla tüylerini
düzeltmesi tüylerin
eski haline dönmesi
için yeterlidir.
Kuşlar hayatlarını devam ettirebilmek için
tüylerini daima temiz, bakımlı ve her an kullanıma hazır tutmak
zorundadırlar. Tüylerin bakımı için kuyruklarının dibinde bulunan
yağ keselerini kullanırlar. Gagalarıyla bu yağdan bir miktar alarak,
tüylerini temizler ve parlatırlar. Bu yağ, yüzücü kuşlarda, suyun için-
de veya yağmur altındayken suyun deriye ulaşmasına engel olur.
Dahası kuşlar tüylerini kabartarak, soğuk havalarda vücut ısılarının
düşmesini engellerler. Sıcak havalarda ise tüylerini vücutlarına yapış-
tırarak, vücutlarının serin kalmasını sağlarlar.
Vücudun çeşitli yerlerinde bulunan tüylerin her birinin görevi fark-
lıdır. Kuşun karnındaki tüyle, kanat ve kuyruk tüyleri birbirinden
farklı özelliklere sahiptir. Büyük tüylerden meydana gelen kuyruk
tüyleri dümen ve fren görevini yerine getirir. Kanat tüyleri ise,
kanat çırpma esnasında açılarak yüzeyi genişletecek ve kaldırma
kuvvetini artıracak bir yapıdadırlar. Kuşun kanadını aşağı doğru
çırpması sırasında, tüyler birbirlerine yakın duruma gelerek, arala-
rından hava sızması engellenir. Kanatların yukarıya doğru kalkışı
esnasında ise tüyler iyice açılarak aralarından havanın geçmesine
146