Page 146 - Atatürk Ansiklopedisi 1. Cilt

Atatürk Ansiklopedisi

Efendiler!
‹stanbul'da Ferit Pafla Kabinesi ile milletin, bütün mülki erkan
ve ordunun ba¤lant›s› bu suretle kesintiye u¤rat›ld› ve bu durum
tam 23 gün sürdü. 23 günlük sürede, hepinizce bilindi¤i gibi, mille-
timiz kutsal amac›n› gerçeklefltirmek için birlik ve dayan›flmas›n›
ne dereceye kadar gösterebilece¤ini cesur davran›fllar›yla ispat etti.
Bu, millet için, hepimiz için gurur duyulacak ve övünülecek bir du-
rumdur. Nihayet 23 gün, sonra Ferit Pafla iflledi¤i büyük suçu, mil-
let ve memleketin anlad›¤›n›, milletin kararl› oldu¤unu ve kahra-
manl›ktan geri kal›nayaca¤›n› sezerek istifa etmeye mecbur oldu...
... Bir de ‹ngiltere ve Fransa'n›n kendisine ‹stanbul'u vermeyi
tasarlad›klar› Rusya dururken, Balkan Savafl› u¤ursuzlu¤undan
sonra milli varl›¤›m›z ve askeri de¤erimize dayanmadan, milletimi-
zi kendilerine kat›lm›fl saysak bile, halk›m›z›n bunu arzulad›¤›n›
düflünmek do¤ru olamaz. Savafla girmemizi bir hainlik olarak nite-
lemek ve koca bir milleti dört befl kiflinin oyunca¤› durumuna dü-
flürmek, düflüncemize göre yarar sa¤lamak flöyle dursun, tam tersi-
ne düflük Ferit Pafla'n›n Paris'te sakat bir düflünce ile vermifl oldu¤u
Avrupa'dan merhamet dilenen demecine karfl›l›k Clemenseau'nun
cevab› olan hakaret dolu sözlerin, Allah korusun, bir kere daha du-
yulmas›na neden olabilir. Bundan dolay›, mert bir biçimde gerçe¤i
söylemek ve kahramanca savaflan bu koca milletin yenik düflmesi-
nin mecburi sonuçlar›na katlanmakla birlikte, bu olay›n cinayet ola-
rak kabul edilmemesi ve bu yüzden ceza verilmesinin düflünülme-
mesi kusursuz ve yararl› bir prensip olarak kabul edilebilir. (Bravo
sesleri ve alk›fllar)
Savafla sebep olanlar hakk›ndaki konuya gelince; savafl ilan›
sorumlulu¤u olmayan yüce Padiflah'›n yetkisi oldu¤una ve o za-
manki bakanlar kurulunun savafl ilan›ndan dört ay sonra toplanan
Millet Meclisi'ne yapt›¤› aç›klamalar üzerine alk›fllarla Meclis'in gü-
venini sa¤lad›¤›na göre, olay Yüce Divan'›n incelemesinden geçme-

~ 144 ~