Page 222 - Atatürk Ansiklopedisi 1. Cilt

Atatürk Ansiklopedisi

Ali Fuat Cebesoy (1882-1968)
Kurtulufl Savafl› komutanlar›ndan,
diplomat ve siyaset adam›. 1882 y›l›nda
‹stanbul'da do¤du. Babas› ‹smail Faz›l
Pafla'n›n gönülsüzlü¤üne ra¤men, gir-
di¤i Harp Okulu'nda Mustafa Kemal
ile ayn› s›n›fa düflmesi Atatürk'ün ölü-
müne kadar sürecek bir dostlu¤un bafl-
lang›c›yd›.
Cebesoy'un Beyrut'ta bafllayan k›ta
hizmetleri, 1908'deki Roma Askeri Atefleli¤i
d›fl›nda, çok hareketli geçti. Trablus'ta savafl bafl-
lar bafllamaz (1911) oraya ilk gidenler aras›ndayd›. Balkan Savafl› s›-
ras›nda Karada¤'da, Yanya Kalesi'nde, Pista ve Pisani Muharebele-
ri'nde, I. Dünya Savafl›'n›n bafl›nda tümen komutan› olarak kat›ld›-
¤› Kanal Hareketi'nde büyük baflar›lar gösterdi. ‹stanbul Hüküme-
ti'nin ‹ç ‹flleri Bakan›, Mustafa Kemal'in görevsizli¤ini bir genelgey-
le aç›klay›nca Ali Fuat Pafla da kendi bölgesindeki valilere ve muta-
sarr›flara kendisinden gelecek emirlere göre hareket edilmesini bil-
dirdi. (1919) Ayr›ca, her tarafta Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i ‹lhak
Cemiyetleri'nin kurulaca¤›n› ilgililere hat›rlatt›. Bu çabalar› takdirle
karfl›land›¤› için, Sivas Kongresi sonras›nda Cebesoy, Umum Kuva-
y› Milliye Komutan› olarak görevlendirildi.
Kendisini çekemeyenlerce Çerkez Ethem taraftarl›¤›yla suç-
land›. Do¤ru olmad›¤› sonradan belgelerle ortaya konan bu suçla-
ma üzerine, ayaklanmalar›n bast›r›lmas›ndan sonra, Ankara'ya ça¤-
r›larak Moskova Büyükelçili¤ine atand›. Mustafa Kemal'in talimat›-
n› yerine getirmekle yükümlü oldu¤u bu zor görevi baflar›yla yü-
rüttü ve 10 May›s 1921'de Ankara'ya dönerek Meclis'te siyasi çal›fl-
malar›na bafllad›. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Baflkanl›¤› yapt›.

~ 220 ~