Page 95 - YARMUHAMMEDOV J. DORIVOR_O’SIMLIKLAR_FLORASI_VA_SISTEMATIKASI_FANIDAN

Nazorat savollari:

1. Qoqi turkumi turlari bir-biridan qaysi belgilariga ko‘ra farqlanadi?
2. Qoqi turkumi vakillari Respublikamizning qaysi hududlarida o‘sadi?

3. Taraxacum turkumining qaysi turlari dorivorlik xususiyatiga ega?
4. Yuqorida rasmda berilgan o‘simliklar organlarini nomlang ?

MAVZU: DALACHOYDOSHLAR (HYPYERICACEAE)
QOVOQDOSHLAR (CUCURBITACEAE) OILASI DORIVOR

O‘SIMLIKLARI
Dars maqsadi: Hypyericaceae, Cucurbitaceae, oilasi turlari
nomeklaturasini tahlili va o‘rganish qoidalari va ularning morfologik, biologik

shuningdek dorivorlik xususiyatlari haqidagi yangi bilim, ko‘nikma, malakani
shakillantirish.
Identiv o‘quv maqsadi:
1. Hypyericaceae, Cucurbitaceae, oilasi turlari nomeklaturasini tahlil qila oladi.

2. Dalachoydoshlar (Hypyericaceae), Qovoqdoshlar (Cucurbitaceae) va oilasi
vakillarini morfologik ta’riflay oladi.

Kerakli jihoz va materiallar: Hypyericaceae, Cucurbitaceae, oilalari
vakillari gerbariy na’munasi, rasmlar, o‘simliklar aniqlagichi, taqdimot.

Mashg‘ulotning qisqacha mazmuni: Qovoqgullilar qabilasi –Cucurbitales.

Qovoqdoshlar - Cucurbitaceae ning Yer yuzida 90 turkumga mansub 800
dan ko‘proq turlari bor. Ular asosan tropik va subtropik iqlimli hududlarda,
qisman o‘rta va sovuq mintaqalarda tarqalgan. Bu oila vakillari poyalari ilashib

yoki yotib o‘suvchi bir yillik va ko‘p yillik o‘tlardir. Qovoqdoshlar oilasi 2 ta
kichik oilaga ajratiladi. Bular Qovoqdoshchalar va Zanoniyadoshchalar oillari.
O‘zbekistonda qovoqdoshchalarning 8 turkumga mansub asosan madaniy va bir

nechta yovvoyi turlari o‘sadi.
Qabila tarkibida faqat bir qovoqguldoshlar (Cucurbitaceae) oilasi mavjud
bo‘lib, Hamdo‘stlik mamlakatlarida 14 turkumga mansub 24 turi turli-tuman ob-

havo sharoitlarida o‘sadi. Ularning aksariyat qismi bir yillik chirmashib, yopishib
yoki еr bag‘alab o‘suvchi o‘simlik. Barglari navbatlashib joylashgan, panjasimon,
patsimon-bo‘lmali. Guli chetdan changlanadi, yakka-yakka barg qo‘ltig‘ida
joylashgan, bir jinsli, qo‘sh gulqurg‘onli, aktinomorf, kosacha va toj barglari

tutash, besh a’zoli, toj barglari ko‘pincha sarish rangli. Changchilari 5ta, ulardan
to‘rttasi Tutashib ikki juft changchi hosil qilgan, beshinchisi erkin, qisman

vakillarida beshala changchi ham tutash. Urug‘chisi bitta, 5ta meva bargidan

95