Page 90 - 2020-2021 cursus VPK hemodynamische definitief

4.2.2.5. Het verzorgen van een arteriële katheter
Een invasieve arteriële katheter wordt meestal ingebracht om de bloeddruk van de patiënt continue
op te volgen. Deze procedure kent haar toepassing binnen kritieke diensten van het acute ziekenhuis.
Het inbrengen van een arteriële katheter gebeurt door een arts en vraagt veel oefening en ervaring
(Mallett, Albarran, & Richardson, 2013). Voor de patiënt is de plaatsing relatief pijnlijk. De meest
voorkomende punctieplaats is de arteria radialis, omdat deze oppervlakkig gelegen is, makkelijk
toegankelijk en bijgevolg goed afdrukbaar bij bloeding. Andere opties zijn de arteria brachialis,
ulnaris, dorsalis pedis, femoralis, posterieure tibialis (Falter, 2012).
Onderstaande procedure wordt toegepast op de kritieke diensten van het UZ Leuven. Deze is
gebaseerd op recent wetenschappelijk onderzoek en maakt gebruik van de beschikbare middelen in
het ziekenhuis. De arteriële katheter wordt niet aan de huid van de patiënt gehecht (Koyfman, 2018).
Om dislokeren van de arteriële katheter te voorkomen zal de verpleegkundige uiterst zorgzaam en
aandachtig de zorg van een arteriële katheter opnemen.

4.2.2.6. Keuze van ontsmettingsstof en het eindverband.
Vanuit infectie-oogpunt is er geen verschil tussen percutaan ingebrachte katheters die bedekt worden
met een steriel gaasverband (type Cosmopor®) en katheters die verzorgd worden met een steriel
transparant verband (polyurethaanverband, type Tegaderm®) (Marsh, Webster, Mihala, & Rickard,
2017).

Wel kan bij een transparant verband het insteekpunt continu geobserveerd worden. Aangezien een
transparant katheterverband minder frequent vervangen dient te worden bespaard het gebruik
ervan ook tijd. Het verband mag 7 dagen ter plaatse blijven indien het goed kleeft en indien het
insteekpunt geen verzorging behoeft. Datering van het verband is hierbij noodzakelijk. Zowel voor de
diepe veneuze als voor arteriële katheter(s) is transparant verband dus het voorkeurverband
(Verrando, Janssens, & Vanden Broecke, 2018).

De verzorging van de arteriële katheter met transparant verband is ongeveer dubbel zo duur als met
ondoorzichtig verband. Door de lagere vervangfrequentie zal het gebruik van transparant wellicht
geen meerkost betekenen en misschien zelfs een financieel voordeel opleveren.
Transparant verband verdient de voorkeur wanneer het insteekpunt droog is en wanneer er zich geen
bijzonder fixatieprobleem stelt (bijvoorbeeld bij overvloedige transpiratie of bij agitatie). Bij een
vochtig insteekpunt of verhoogd risico voor verlies van de katheter door agitatie wordt een
ondoorzichtig steriel verband (snelverband + kleefpleister) gebruikt omdat dit deze techniek superieur
is voor een goede fixatie.
Chloorhexidine 2% in alcohol 70% is het aangewezen ontsmettingsmiddel bij gebruik van een
polyurethaan katheterverband. Joodalcohol moet te allen tijde vermeden worden. Dit
ontsmettingsmiddel kan een chemische brandwonde veroorzaken onder het plastiekverband (Vande
Putte, 2013).
De producerende firma (3M) stelt voor de kleef trips dwars over de katheter te kleven op het
gaasgedeelte van het verband. Indien dit onvoldoende fixatie geeft dient nog een V-kleefpleister
aangebracht te worden die niet overlapt met het eindverband. Bovendien kan een dwarsverband over
de V-pleister aangebracht worden om deze te fixeren. Indien de katheter niet vastgehecht is worden 2
V-pleisters en 2 dwarse pleisters voorzien.