Page 6 - MODUL 1_Neat

tembang. Serat wedhatama ngemot tembang macapat yaiku pupuh
pangkur, Sinom, Pocung, Gambuh lan kinanthi. Cacahe ana limang
pupuhTembang macapat iku tembang tradisional ing tanah Jawa.

Tembang macapat iku kalebu salah sijine kasusastran Jawa kang
adiluhung, akeh piweling lan piwulang luhur kang ana ing sajrone
tembang macapat. Mula saka iku, tembang macapat kudu tansah
dilestarekake lan dingrembakakake.
Ing jaman saiki, akeh generasi mudha kang ora mangerteni lan
ora bisa nembang macapat. Kamangka ing sajroning tembang macapat

iku ngemu piwulang apa dene pitutur luhur kang migunani tumrap
uriping manungsa.
Tembang macapat akeh digunakake ing saperangan Sastra Jawa
Tengahan lan Sastra Jawa Anyar. Yen disandhingake karo Kakawin,
paugeran ing tembang macapat luwih gampang. Kitab-kitab jaman
Mataram Anyar kayata Serat Wedhatama, Serat Wulangreh, Serat Wirid
Hidayat Jati, lan Serat Kalatidha dirakit nganggo tembang macapat.
Ing piwulang iki para siswa bakal nyinau tembang macapat

Pupuh Gambuh kang kapethik saka Serat Wedhatama. Serat
Wedhatama iku dianggit dening KGPAA Mangkunagara IV. Naskah
asline saiki isih ana ing Museum Reksapustaka ing Pura
Mangkunegaran.
Tembang Gambuh ana 35 pada (bait), isine kebak pitutur. Pitutur

kang nggiring manungsa supaya eling marang tumindak-tumindake.
Manungsa dielingake yen kabeh tumindake manungsa iku ana akibate.
Adigang, adigung, adiguna, bakal nyilakakake urip manungsa sing
duwe patrap kaya mangkono iku. Piwulang kang ana ing pupuh gambuh
yaiku rasa syukur marang Gusti Allah kang Maha Agung kanthi suci ing
batin, ngadohi watak angkara murka lan sifat ngendel ngendelake, serta
tekun nglakoni sholat.
Tembang Gambuh nduweni watak wanuh, wani , kulina, lan

rumaket.
Paugerane tembang Gambuh yaiku :
Guru gatra : 5
Guru wilangan : 7, 10, 12, 8, 8