Page 4 - Güngören İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Brifig

GÜNGÖREN ĠLÇESĠ TARĠHÇE

• Çok eski devirlerde dağınık av evlerinin bulunduğu Güngören, Osmanlı Dönemi’nde Ġstanbul'un Kağıthane ve
Göksu’dan sonra önemli bir mesire yeri olmuĢtur. Bugün Güngören'in bulunduğu yerleĢim yeri Vitos olarak da
adlandırılan köy, Ġstanbul'da Samatya ve Yenikapı yemenici esnafının dokudukları yemenilerini, padiĢahtan almıĢ
oldukları izinle suyu bol olduğu için yıkadıkları yerdir. Güngören, bugün Merter’de tekstil ve konfeksiyon
sanayicilerine ev sahipliği yapmasından çok önce, Osmanlı yemenicileri için iĢ alanı olmuĢtur.

• Güngören çok eski devirlerden kalma bir yerleĢim alanıdır. Bu bölgeye eskiden Vitos denilmekte idi. Güngören
eski tarihlerde Bizans'ın ĢaĢaalı devirlerinden Ġstanbul’un Fatih Sultan Mehmet tarafından alınmasına kadar bir
Bizans köyüydü. Bizans Ġmparatorluğu’nun geçimine büyük katkıda bulunurdu. Ayrıca araziden Halkalı içme
suyu kanallarının geçiĢi, dini öneme haiz Ayazma’nın burada bulunuĢu köyün değerini arttırmaktaydı.

• Bizans’tan bugüne kadar gelen ve zaman zaman yerleĢme nedeni ile tahrip edilen su kanallarının mevcudiyetine
bugün bile Ģahit olmaktayız. Son zamanlara kadar GüneĢlitepe mevkiinde, Bağcılar yolu üzerinde yol yapımı
nedeni ile iptal edilmiĢ su kanalı bacaları (kör kuyu diye isimlendirdiğimiz) Güngören ve Bağcılar’ı, Esenler'le
birleĢtiren köprünün hemen yanındaki su terazisi güzel bir mimari örnek olarak karĢımıza çıkar. Yine bu
kanalların bir bölümüne Kartaltepe ile Haznedar birleĢiminde Söğütler bölgesinde rastlarız.

• Güngören-Soğanlı yolunun Köyiçi itibariyle Viranbağ yolu ile DavutpaĢa KıĢlası’nı (Ģu anda Yıldız Teknik
Üniversitesi kampüs alanı) aĢarak ġiĢe Cam Fabrikası önünden Topkapı’ya ulaĢan yola Eski Edirne Yolu
denmektedir. Bu yol, Ġstanbul'un fethinde Fatih Sultan Mehmet'in ordularının geçiĢini sağlamıĢtır. Yol çeĢitli
coğrafi etkenlerle toprak altında kalmıĢ, kullanılmaz hale gelmiĢtir. Daha sonra bu tarihî yolun önemi, Londra
Asfaltı'nın Avrupa yolu olarak yapılmasıyla tamamen kaybolmuĢtur. Ġstanbul'un Fethi’nden sonra 1611 yılında
Ģimdiki Gençosman Camii ve ÇeĢmesi yapılarak genellikle buralarda yaĢayan çobanların istifadesine
sunulmuĢtur. O devirlerde, Ģimdiki Merter bölgesinin yakınında Sultan Murat'ın Av KöĢkü bulunmaktaydı. Daha
sonraları Rumlar Vitos köyünü terk edince Hükümet buraları iskân yeri olarak kabul etmiĢ ve Yunanistan’dan
gelen mübadele göçmenlerini bu köylere yerleĢtirmiĢtir. Zamanla Güngören bir çiftlik haline getirildiğinden
genellikle buraya Ahmet Merter Çiftliği denilmekte idi. Rumlardan sonra Güngören mevkiinde 15 haneli bir köy
bulunmaktaydı. Ġstanbul pazarlarında Vitos çayır bamyası en çok satılan ve aranan ürünlerdendi.

4