Page 159 - 10-Жаҳон тарихи метод ўзбек

@edurtm_uz

Respublika
ta’lim markazi

Mehnat samaradorligini oshirish “Uch yil matonatli mehnat – uch
ming yil baxt-saodat” shiori ostida olib borildi. 12 soatlik ish kuni
oʻrnatildi, odamlar dam olish kunlarisiz va taʼtilsiz mehnat qildi. Bu
Xitoy usuli va shunga oʻxshash koʻplab tadbirlardan koʻzlangan maqsad “Katta
sakrash” orqali kommunizm qu rish boʻlib, juda katta tashabbuskorlik
ruhiga qaramasdan, bu rejalar asosan qogʻozda qolib ketdi. “Katta
sakrash” siyosati shu tariqa muvaffaqiyatsiz yakunlandi.

O‘ylab ko‘rib xulosa chiqaring! METODIK QO‘LLANMA

Ikkinchi jahon urushi yakunlanganda Yaponiyaning
ahvoli juda ayanchli edi. Urushda 6,5 mln yapon halok
bo‘ldi, yana 1,5 mln kishi bedarak yo‘qoldi. Urush oxiridagi
ommaviy bombardimonlar katta talafotlarga olib keldi. Tokio,
Iokogama va boshqa yirik shaharlarda binolarning yarmidan
ko‘prog‘i, 200 ta yirik aholi punktlaridan 80 tasi vayron qilindi. Ishlab chiqarish
uskunalarining katta qismi yaroqsiz holga keltirildi.

Qo‘shimcha maʼlumot

Janubiy Koreya. XX asrning ikkinchi yarmida Koreya Respublikasi (Janubiy
Koreya) Osiyo qit’asida barqaror ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotning timsoliga aylandi.
Bitta avlodning ko‘z o‘ngida mamlakat qoloqlikdan taraqqiyotning yuqori darajasiga
erishdi.
Ikkinchi jahon urushida Yaponiya mag‘lubiyatga uchragandan so‘ng uning
mustamlakasi bo‘lgan Koreya ikkiga bo‘linib ketdi: janubiy qismiga AQSH, shimoliy
qismiga SSSR o‘z qo‘shinlarini kiritdi. 1948-yili shimolda Koreya Xalq Demokratik
Respublikasi, janubda esa Koreya Respublikasi tashkil qilindi. Ular rivojlanishning
turlicha yo‘llaridan bordilar. Bu ikki davlat o‘rtasida sodir bo‘lgan 1950–1953-yillardagi
urush yarash sulhi bilan yakunlandi.
Janubiy Koreya juda qoloq, agrar davlat edi. Yalpi ichki mahsulotning asosiy
qismini qishloq xo‘jaligi mahsulotlari tashkil qilardi. YIM aholi jon boshiga yiliga 100
dollarga ham yetmasdi. Aholining katta qismi savodsiz bo‘lib, ishsizlik yoki faqat
mavsumiy ishlash oddiy hol edi.
Janubiy Koreya taraqqiyoti bir necha bosqichlarni o‘z ichiga oladi. Birinchi
bosqichda (1950-yillarning ikkinchi yarmi) keskin o‘zgarishlarni boshlashdan
oldin tayyorgarlik tadbir lari amalga oshirildi. Avvalo agrar islohot o‘tkazilib, uning
natijasida yer dehqonlarga xususiy mulk qilib berildi. Keyingi tadbir savodsizlikni
bitirish bo‘ldi: 1960-yillarning boshiga kelib har bir koreys o‘qish va yozishni bilar edi.
Ammo iqtisodda u qadar sezilarli yutuqlarga erishilmadi. 1950-yillarning oxirigacha
rivojlanish modeli import o‘rnini bosuvchi mahsulotlarni ishlab chiqarish va ichki
bozorni taʼminlashga qaratildi. Ammo bu o‘zini oqlamadi. Agar AQSHning juda katta
yordami bo‘lmaganda, Shimoliy Koreya bilan doimiy kimo‘zarga musobaqa qilib
yashayotgan mamlakatga juda og‘ir bo‘lardi.
Ikkinchi bosqichda, 1960-yillar davomida, mamlakatda industrlashtirish siyosati

159