Page 157 - Di san van hoa An Duong

Nghi môn nội, xây theo thức cột đồng trụ bằng đá nguyên khối, có kích
thước cao, lớn, nhưng cũng rất hài hòa với khung cảnh chung trong khu di tích.
Cột trụ nghi môn tạo tác với đồ án trang trí tương tự theo hai cặp đăng đối nhau
qua chính môn.

Chính môn gồm hai cột đồng trụ lớn, thể hiện cho trời, giữa hai cột tạo cửa

đi lớn ở giữa. Hai cột đồng trụ nhỏ, thấp hai bên ngoài, biểu tượng cho đất, cột
đồng trụ nhỏ kết hợp với cột đồng trụ lớn tạo ra hai lối đi nhỏ là tả môn và hữu
môn. Các cột đồng trụ cấu tạo đế quả bồng, vai quả bồng khắc nổi lá phủ, thân
trụ tạo khung chữ nhật theo chiều dọc, trong khung chạm vân mây, đầu trụ tạo
tác đèn lồng, mái đèn lồng tạo dáng mái long đình, đao mái cong tạo hình vân

cụm. Bốn mặt đèn lồng đầu cột trụ lớn trang trí chạm nổi đề tài tứ linh, bốn mái
đèn lồng chạm nổi đồ án hổ phù hàm thọ. Đỉnh cột trụ lớn tạo hình bốn chim
phượng lớn nhìn về bốn phía, đuôi phượng chụm với nhau và xòe rộng về phía

trên trông như một đài hoa nở rộng trên bầu trời xanh. Cột đồng trụ nhỏ, đầu trụ
tạo hình đèn lồng, bốn mặt đèn lồng chạm nổi đề tài tứ quý, tùng cúc, trúc, mai,
mái đèn lồng chạm nổi hổ phù hàm thọ, đỉnh trụ tạo hình nghê đứng nhìn vào
phía trong nghi môn.

Qua nghi môn nội là khoảng sân nhỏ đến tắc môn (còn gọi là bức bình

phong). Theo phong thủy về tín ngưỡng tâm linh, bình phong được tạo dựng để
chắn, che những luồng khí, gió uế tạp của trần gian thổi vào trung tâm của đền
thờ. Bình phong bằng đá, kích thước dài và cao vừa phải để đủ chiếu che được
gian trung tâm của đền. Bình phong xây thành ba khuông giống hình tam sơn,
khuông cao ở giữa, khuông thấp ở hai bên, giới hạn khuông đều có trụ, gồm hai

trụ to cao và hai trụ nhỏ ngoài biên. Nhìn chung kiểu cách kiến trúc tắc môn của
đền mang tính mới lạ, tạo ấn tượng cho du khách khi bước tới gần ngôi đền. Sân
trước cửa đền khá rộng lát bằng đá bằng phẳng. Trước đền là bộ lư hương, cây đèn

bằng đá. Lư hương, cây đèn được trang trí điêu khắc chạm nổi theo đề tài truyền
thống lưỡng long chầu nguyệt, hoa lá thiêng. Từ sân bước lên đền qua 5 bậc cấp
bằng đá, nhưng phần bậc cấp chỉ tạo phía trước 3 gian giữa của tòa tiền bái.

Đền thờ Nguyễn Đức Cảnh có mặt bằng kiến trúc chữ nhị, tòa tiền bái 5
gian; tòa hậu cung, cũng là cung cấm 3 gian. Hiên đền xây kiểu bát vần, chạy

quyện xung quanh tòa tiền bái. Hệ thống cột hiên cấu tạo giống nhau bằng đá
nguyên khối có kích thước cao 232cm, tiết diện vuông 32cm, hàng cột được bố trí
đều xung quanh đền. Hiên có hàng lan can nối các cột hiên và được chia thành

157 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG