Page 342 - Di san van hoa An Duong
P. 342
niên hiệu Minh Mạng thứ 12 (1831), thành lập tỉnh Hà Nội, nên sau đó xã Hà
Nội đổi thành Hà Nhuận. Trước đây xã Hà Nhuận, thuộc huyện Kim Thành,
tỉnh Hải Dương. Đến triều Minh Mạng (1820-1840), thành lập cấp hành chính
tổng, xã Hà Nhuận thuộc tổng Hà Nhuận. Tổng Hà Nhuận gồm 5 xã: Hà Nhuận,
Hạ Đỗ, Phú Kê, Dưỡng Phú và Hỗ Đông. Tổng Hà Nhuận thuộc huyện Kim
Thành, tỉnh Hải Dương. Đến niên hiệu Duy Tân (1907-1915), xã Hà Nhuận
thuộc tổng Hà Nhuận, huyện An Dương, phủ Kiến Thụy, tỉnh Kiến An. Sau này
đến chế độ ta, thành lập xã Hồng Phong, Hà Nhuận trở thành một thôn của xã
Hồng Phong.
Hà Nhuận - vùng đất được con người khai phá muộn nhất vào thời Lý, thế
kỷ XI-XII, bởi thế kỷ XIII, địa phương là dải đất cùng với trang Hạ Đỗ đã sinh ra
tướng quân Nguyễn Vàng có công đánh giặc xâm lược Nguyên Mông và Chiêm
Thành. Sau khi hy sinh, Nguyễn Vàng được thờ làm Thành hoàng của rất nhiều
nơi, trong đó có làng Hà Nhuận và Hạ Đỗ.
Theo các vị cao niên, thuở ban đầu đến Hà Nhuận dựng làng, lập ấp có các
dòng họ: Trần, Lê, Nguyễn. Sau này, có thêm một số dòng đến cùng tụ cư, xây
dựng quê hương. Trải qua thăng trầm của lịch sử, thiên tai, binh lửa, đến nay
người dân địa phương không rõ được những dòng họ đến nơi đây phát tích từ đâu
và chưa thống kê được đến nay đã có bao nhiêu đời.
Làng Hà Nhuận trước năm 1945, có 1 đình, 1 văn chỉ, 1 chùa. Chùa có tên
chữ là Khánh Mông (慶 蒙 - nay địa phương gọi là chùa Mông Khánh, chưa rõ
lý do đổi tên chùa). Thạch trụ còn bảo tồn tại chùa Khánh Mông dựng niên hiệu
Vĩnh Khánh thứ 2 (1730) có ghi chùa là danh lam cổ tích có từ rất lâu đời, tương
truyền chùa do Tổ Non Đông (Sư tổ ở chùa Muống), xây dựng vào thế kỷ XIII.
Làng có 3 miếu, miếu thờ các vị Thành hoàng làng.
Người dân Hà Nhuận từ xa xưa đã có lòng yêu quê hương, đất nước. Tinh
thần đó được hun đúc lên từ thời Trần. Biểu hiện là người dân Hà Nhuận thời
Trần đã tôn vinh, phụng thờ Thành hoàng Nguyễn Hoàng, một tướng quân đã
anh dũng chiến đấu và hy sinh trên chiến trường đánh quân xâm lược Chiêm
Thành. Lòng yêu nước, yêu quê hương của người dân Hà Nhuận đã được kế thừa,
phát huy mạnh mẽ. Tổng kết trong các cuộc kháng chiến chống kẻ thù xâm lược
để bảo vệ tổ quốc, nhân dân Hà Nhuận đã có những đóng góp to lớn, làng có 4 Bà
mẹ Việt Nam Anh hùng, 51 liệt sĩ và 29 thương, bệnh binh.
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 342
