Page 348 - Di san van hoa An Duong
P. 348
ĐÌNH HOÀNG LÂU, Xã HồNG PHONG
ình Hoàng Lâu, thuộc thôn Hoàng Lâu, xã Hồng Phong, công trình văn
Đhóa truyền thống được mang tên chính địa danh nơi quê hương đã sản
sinh ra nó. Đình Hoàng Lâu được xếp hạng di tích lịch sử của thành phố Hải
Phòng năm 2014.
Từ trung tâm thành phố Hải Phòng, du khách theo các ngả đường phố khác
nhau đi về thị trấn An Dương, tiếp tục theo đường Quốc lộ 17 B, rồi đi về xã Hồng
Phong, khoảng hơn 7 km là tới đình Hoàng Lâu. Đình Hoàng Lâu nằm ngay bên
con đường liên tỉnh Hải Phòng, Hải Dương.
Hoàng Lâu (黄樓), theo Hán tự có nghĩa quê hương đẹp như lầu cao và
sang quý. Hoàng Lâu vùng đất và con người được hình thành từ trước thế kỷ
thứ VI. Trong thần tích Thành hoàng làng Lương Quy chép: “Vào thời gian Lý
Nam Đế, ở Trà Lân thuộc châu Hoan có ông họ Phạm, tên là Phúc, thuộc gia
thế dòng dõi mạnh nhất trong châu, vợ là Vương Thị Tường là người hiền đức.
Ông Phạm Phúc tinh thông cả Nho, y, lý, số. Tên Thái thú Tiêu Tư nhà Lương
nghe tiếng, định hãm hại. Ông Phạm đem gia quyến trốn đến trại Hoàng Lâu,
phủ Kinh Môn cư ngụ, đổi sang họ Hoàng và thay tên là Hựu, làm nghề bốc
thuốc để sinh sống”. Sau này ông Hoàng Phúc sinh ra hai người con là Hoàng
Thị Lãng và Hoàng Công Thản. Hai chị em đã tham gia khởi nghĩa của Lý Bôn,
lập nên nhà nước Vạn Xuân, năm 544. Sau khi hóa, các Ngài là Thành hoàng
của làng Lương Quy.
Theo một số vị cao niên trong làng, Hoàng Lâu trước đây còn có tên là
Hoàng Lũ và được giải thích, tên Hoàng Lũ là lấy tên địa danh Trà Lũ của cư dân,
từ Trà Lũ, Xuân Trường, Nam Định đến định cư tại địa phương. Ở đây có thể bị
nhầm với nguyên quán của ông Phạm Công Phúc (thân phụ của hai vị Thành
hoàng làng Lương Quy như nêu ở trên), ở Trà Lân, châu Hoan (Nghệ An ngày
nay). Bởi có thể do viết địa danh chữ Hán, chữ “lâu”(樓), chữ “lân” (隣) và chữ
“lũ”(僂) tự dạng gần giống nhau, hoặc do cách đọc chệch tránh húy nên có cách
gọi tên khác - Hoàng Lâu của làng như người địa phương nêu ở trên.
Hoàng Lâu, xa xưa là xã thuộc huyện Kim Thành, phủ Kinh Môn, tỉnh Hải
Dương. Đến triều Minh Mạng (1820-1840) thành lập cấp hành chính tổng, Hoàng
DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG 348
