Page 415 - Di san van hoa An Duong
P. 415
Tụ cư, lập ấp, dựng làng ở vùng ven sông, biển từ bao đời nay, các thế hệ
người dân đầu tiên đến Bắc Sơn mở đất đã chọn những khu đất cao (phía Tây xã)
để định cư, lập nghiệp. Tổ tiên người dân Bắc Sơn từ những ngày đầu quần tụ đã
đoàn kết để quai đê ngăn mặn, lập vườn, dựng làng. Lần quai đê dưới thời Mạc ở
khu đầm sâu của người dân Bắc Sơn đã mở ra cả một vùng ruộng, vườn rộng lớn
phía Đông xã hiện nay. Trải bao nỗi vất vả gian nan chống chọi với lũ lụt, giặc
ngoại xâm, người dân Bắc Sơn đã hình thành cho mình tinh thần đoàn kết, đức
tính lao động cần cù, tình yêu quê hương, đất nước sâu đậm. Bởi vậy, dù đã qua
nhiều lần tách nhập, những người con của quê hương Bắc Sơn vẫn trở về quê cũ,
cùng nhau khôi phục sự nghiệp của ông cha, để lại cho các thế hệ con cháu hôm
nay và mai sau những giá trị, truyền thống tốt đẹp.
Lấy nghề nông làm nghề chính, sinh hoạt văn hóa, phong tục tập quán của
của người Bắc Sơn mang những nét đặc trưng cơ bản của văn hóa làng xã truyền
thống vùng đồng bằng Bắc bộ. Tục thờ cúng tổ tiên rất được coi trọng và lưu
truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, trong từng gia đình, dòng tộc. Cùng với tục
thờ cúng tổ tiên, tục thờ những người có công với dân làng được thể hiện bằng
việc dựng đình, lập miếu thờ thành hoàng như: Đình Nam thờ Đương cảnh
Thành hoàng Quảng tế cư sĩ hoằng hóa thượng đẳng phúc thần đại vương
Nguyễn Hồng; đình Tây thờ Thánh mẫu; đình Thượng thờ Thánh phụ; đình
Rướng thờ Đoan Túc chi thần Vũ Công An; miếu Trà Lý thờ Đức ông.
Đạo Phật giữ một vị trí khá quan trọng trong đời sống tâm linh của người
dân Bắc Sơn xưa. Thần tích làng Hà Liên xưa kể rằng, do muộn con, vợ chồng cụ
Nguyễn Thành đã xây dựng ngôi chùa Hạ để cầu tự Phật tổ, sau đó sinh ra tướng
quân Nguyễn Hồng. Sau chùa Hạ, nhân dân Bắc Sơn đã góp sức xây dựng các
chùa Thượng, chùa Cao, chùa Rướng, chùa Quỳnh Lâu.
Trọng việc học hành cũng là một nét đẹp trong truyền thống văn hóa của
người dân Bắc Sơn. Bản khai thần tích thành hoàng làng của lý trưởng làng Hà
Liễn đầu thế kỷ XX cho biết cụ Nguyễn Thành ngay từ khi lập Liễn trang đã chú ý
đến việc mở trường dạy học cho con cháu. Gia phả họ Lê cho biết, vào thời vua Lê
Thái Tổ có các cụ Lê Hồng Phái, Lê Hồng Hiệu thi đỗ Tiến sĩ. Bia hậu ở chùa Cao
cũng cho biết có cụ Lê Phương Bật là khóa sinh từng tham gia các kỳ thi cử…
Tính đến nay, xã Bắc Sơn có 57 dòng họ đã và đang cùng nhau sinh cơ, lập
nghiệp, xây dựng quê hương, trong đó tiêu biểu là các dòng họ Lê, Nguyễn, Đào,
Phạm, Đoàn, Đỗ…
415 DI SẢN VĂN HÓA TIÊU BIỂU HUYỆN AN DƯƠNG
