Page 580 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)

580  Ñòa chí Quaûng Yeân

chỉ biết mỹ tự trên sắc phong là Duệ triết Uy Linh chi thần - một đại tướng quân Triều
Trần, có công đánh giặc Nguyên - Mông xâm lược.

Nghè La xưa là một trong hai công trình kiến trúc trong cụm công trình kiến trúc tín
ngưỡng đình - nghè La. Tuy nhiên, tới những năm 80 của thế kỷ XX, đình - nghè La bị
phá hủy. Tượng Thành hoàng và một số đồ thờ tự khác tại nghè La được chuyển về chùa
La. Công trình nghè La như hiện tại mới chỉ được dựng lại vào cuối thập niên 90 của thế
kỷ XX và hoàn chỉnh vào năm 2002.

Nghè La được xây dựng theo kiến trúc kiểu chữ Nhị (二), gồm 3 gian bái đường và 3
gian hậu cung. Cả bái đường và hậu cung đều có kích thước khoảng 45 m , mái lợp ngói
2
tây, đầu hồi bít đốc và có cấp nền cao hơn sân khoảng 0,4 m. Phần mái bái đường, chính
giữa của bờ nóc có đắp nổi hình hổ phù đội mặt nguyệt, cuối bờ nóc sát với đầu đốc là hai
đầu rồng miệng há rộng ngậm bờ nóc, hai chân đạp tỳ lên bờ dải, đuôi cong hất ngược
lên trên; phần đầu đốc (bờ dải) xây cao, giật thành 3 cấp, ứng với điểm cuối của mỗi cấp
là một trụ vuông với phần trên cùng là một đấu vuông thót đáy. Gian hậu cung không
có trang trí ở phần mái, phần hai đầu đốc (bờ dải) xây cao tạo dáng cong theo dạng kiến
trúc Gothic, vì kèo làm theo kiểu vì kèo cột trốn. Gian hậu cung xây liền mái với bái
đường, cấp nền cao hơn nhà ngoài khoảng 0,3 m và được mở thông với gian ngoài bằng 3
cửa thượng song hạ bản. Phía trên mỗi hệ thống cửa chính (bái đường và hậu cung) đều
có hệ thống cửa thoáng làm dưới dạng chấn song hình con tiện.

Do công trình được xây mới trên cơ sở nghè cũ sau thời gian dài bị phá hủy nên hiện
vật gốc còn lưu lại của nghè La không nhiều và có niên đại muộn, khoảng cuối thế kỷ
XIX, đầu thế kỷ XX. Tại bái đường có 1 bia đá “Hậu thần bi ký” và 1 bức hoành phi hình
chữ nhật được làm bằng gỗ phủ sơn son thếp vàng. Ở hậu cung có bộ chấp kích được
đúc bằng đồng, 1 hương án làm bằng gỗ ngoài phủ sơn son thếp vàng; 1 bảng văn bằng
gỗ hình chữ nhật; giá kiếm và kiếm thờ; kệ đài nước, khám thờ và tượng Thành hoàng;
kệ hòm, ống đựng sắc phong và sắc phong (2 đạo sắc phong của vua Thành Thái và vua
Duy Tân). Ngoài các hiện vật trên còn một số đồ thờ tự khác như: đỉnh trầm đồng, bát
hương đồng, chân đèn và chân nến đồng, đài đồng, ống cắm hương gỗ, lộc bình sứ...
Xưa kia, khi còn tồn tại hai công trình tín ngưỡng đình - nghè song song, nhân dân
hằng năm đều tổ chức hai lần lễ, lễ chính đầu năm (Đại Kỳ Phúc) và lễ cuối năm. Trong
đó, lễ đầu năm được coi là lễ hội chính và được tổ chức trong 3 ngày từ 15 - 17 tháng
Giêng. Hiện nay, lễ hội không được tổ chức quy mô như trước, nhưng vào dịp lễ đầu năm
và các dịp hội hè, người dân vẫn tổ chức các hoạt động tế lễ truyền thống tại nghè La với
hình thức tương đối đơn giản song vẫn đảm bảo tính trang nghiêm.

Ngày 24/01/2006, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh ban hành Quyết định số
376/QĐ-UBND, xếp hạng nghè La là Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh.
2.7. Miếu Vua Bà

Miếu Vua Bà nằm sát với đền Trần Hưng Đạo, thuộc phường Yên Giang, thị xã
Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Tương truyền, năm 1288, khi tới bến đò Rừng để nghiên
cứu địa hình, chuẩn bị thế trận tiêu diệt quân xâm lược Nguyên - Mông, Hưng Đạo
vương Trần Quốc Tuấn đã được một bà bán hàng nước kể tỉ mỉ, chính xác về quy luật