Page 588 - Trinh bay Dia chi Quang Yen (Ver-2020 online)
P. 588
588 Ñòa chí Quaûng Yeân
Miếu Cốc được khởi dựng vào khoảng cuối thế kỷ XVII đầu thế kỷ XVIII, mang phong
cách trang trí nghệ thuật cuối thời Lê, đầu thời Nguyễn. Các câu đầu tì lực trực tiếp lên
cột cái thông qua các đấu vuông thót đáy lớn, dày - một đặc trưng nổi bật của kết cấu
kiến trúc gỗ thế kỷ XVII. Miếu được trùng tu vào năm Thiệu Trị thứ 5 (1845) và năm
Thành Thái thứ 12 (1900). Khi đình Cốc được xếp hạng Di tích quốc gia (1988), miếu
Cốc cũng được tu sửa lại.
Miếu có kết cấu mặt bằng kiến trúc hình chữ Đinh (丁) gồm tòa đại bái và gian hậu
cung. Tòa đại bái có bình đồ kiến trúc hình chữ Nhất (一) gồm 3 gian, 2 chái; kết cấu vì
kèo làm theo lối thượng giá chiêng chồng rường, hạ kẻ; mái lợp ngói mũi hài, chính giữa
bờ nóc trang trí lưỡng long chầu nguyệt. Hậu cung được nối liền với phần mái sau của
gian giữa tòa đại bái tạo thành hình chuôi vồ, xây theo kiểu nhà dọc chia thành 2 gian.
Toàn bộ cửa bên trong hậu cung được sơn son thếp vàng, phần song cửa phía trên chạm
thủng hình rồng, phượng; phần bức bàn phía dưới chạm bong kênh hình tứ quý.
Hiện nay, miếu Cốc vẫn còn lưu giữ một số hiện vật có giá trị như: nhang án, bát
hương, kệ đài nước, đôi chóe sứ, hoành phi, câu đối, hòm sắc...
Hằng năm, miếu Cốc là nơi tổ chức một số lễ hội như: lễ Đại Kỳ Phúc (tháng Giêng);
lễ hội Xuống đồng (tháng Sáu âm lịch); lễ thay mã chầu (tháng Chạp).
Với những giá trị quan trọng, miếu Cốc được Bộ Văn hóa - Thông tin xếp hạng Di tích
kiến trúc nghệ thuật quốc gia theo Quyết định số 25/2007/QĐ-BVHTT ngày 03/8/2007.
2.11. Miếu Vu Linh
Miếu Vu Linh tên thường gọi là miếu chợ Đông, tên chữ “Vu Linh từ” (Vu nghĩa là bờ
đê, Linh là linh thiêng), thuộc phường Yên Hải, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.
Miếu thờ thần Phạm Tử Nghi và Nguyễn Đông Đô .
(2)
(1)
Miếu được xây dựng vào cuối thế kỷ XVI, trải qua nhiều lần trùng tu, đến nay miếu
vẫn giữ được những nét kiến trúc vốn có. Miếu Vu Linh quay hướng Nam, có diện tích
572 m , được xây dựng theo lối kiến trúc hình chữ Nhị (二), gồm 3 gian bái đường và 3
2
gian hậu cung. Sân lát gạch đỏ, móng xây bằng đá gạo, khung gỗ lim, mái lợp ngói ta.
Miếu Vu Linh là nơi lưu giữ nhiều hiện vật điêu khắc, đồ thờ tự có giá trị như: bộ bát
bửu bằng gỗ, 4 sắc phong viết bằng chữ Hán làm từ giấy long đằng màu vàng, án gian
gỗ, bát hương đá, bát hương sứ, cỗ ngai được sơn son thếp vàng, lọ lộc bình sứ, lọ hoa gỗ,
hạc đồng, đỉnh đồng, bức hoành phi bằng gỗ phủ sơn son... Tất cả hiện vật, đồ thờ được
nhân dân bảo quản, bài trí đúng ngôi vị làm tăng thêm vẻ tôn kính, uy nghiêm.
(1) Phạm Tử Nghi quê làng Nghĩa Xá, trấn Hải Dương (nay là phường Vĩnh Niệm, thành phố Hải
Phòng), là một người văn võ toàn tài, xuất thân từ tầng lớp lao động bình thường nhưng ngài được
phong tới chức Tứ Dương Hầu năm 1546, một vị tướng dũng cảm dám đương đầu với một thế lực
mạnh của triều đình Nhà Minh trong lịch sử vương triều Mạc thế kỷ XVI.
(2) Nguyễn Đông Đô là con cháu đời thứ 3 dòng họ Tiên Công (thủy tổ: Nguyễn Thực, Nguyễn Nghệ),
cụ là người học hành đỗ đạt, đức độ, được bổ nhiệm làm quan tham trấn Chanh (thị xã Quảng Yên
ngày nay), thời gian cụ làm quan đã đứng ra mở chợ phiên, tạo dựng cuộc sống ngày càng ổn định và
đầy đủ cho nhân dân trong vùng.