Page 663 - Trinh bay Dia chi Quang Yen final

662  Ñòa chí Quaûng Yeân

có 1 lễ xôi gà, số lễ vật này là do trẻ và các bậc phụ huynh quan tâm đi vận động đóng
góp trong ngày mùng 4 và mùng 5. Trưa ngày mùng 5, hai phe cử trẻ tham gia bơi. Trẻ
mặc quần đùi, đầu chít khăn đỏ, bơi từ lạch nước ra giữa cánh đồng nơi có gò cao, tương
truyền gò đất này là mộ của thần đồng. Phe nào bơi ra đến gò trước là thắng chặng đầu,
sau đó đưa đồ lên gò thắp hương. Hết tuần hương, hai phe lại bơi trở lại đình, phe nào
về trước là thắng cuộc. Sau khi kết thúc giải bơi, tất cả trẻ em xuống lạch nước tắm rồi
về nhà nào đó gần đình phá cỗ. Tục bơi thuyền được tổ chức với mục đích rèn luyện cho
trẻ khỏe mạnh, cứng cáp, quen với môi trường sông nước ở vùng đảo Hà Nam .
(1)
Tết Trung nguyên (rằm tháng Bảy âm lịch)

Rằm tháng 7 hay còn gọi là ngày xá tội vong nhân, ngày Vu lan báo hiếu. Theo quan
niệm từ xưa, ngày này các tội nhân ở cõi âm được tha tội, vì vậy gia đình sắm lễ, làm
cỗ bàn cúng gia tiên, đốt vàng mã và cầu cúng, tụng kinh để độ trì cho họ. Sau khi lễ
gia tiên, nhiều gia đình tổ chức cúng chúng sinh hay cúng bố thí cho các cô hồn không
nơi nương tựa, chịu nhiều oan khuất ở kiếp trước. Lễ cúng chúng sinh được thực hiện ở
ngoài sân với nhiều lễ vật như: ngô, bỏng, cháo hoa, bánh đa, trứng luộc...

Rằm tháng Bảy còn được gọi là ngày Vu lan báo hiếu. Đây là dịp để nhắc nhở mỗi
người luôn nhớ tới công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ.
Tết Trung thu (rằm tháng Tám âm lịch)

Tết Trung thu hay còn gọi là Tết của thiếu nhi được tổ chức vào ngày 14, 15 tháng
Tám (âm lịch). Vào ngày này, các gia đình chuẩn bị lễ vật (hoa quả, bánh nướng, bánh
dẻo) cúng gia tiên, trang trí đèn lồng nhiều màu sắc và bày mâm ngũ quả. Trước đây, trẻ
em thường được người lớn chuẩn bị cho những đồ chơi như: đèn ông sao, mặt nạ, trống
cơm... Cùng với sự phát triển của kinh tế, đồ chơi của trẻ ngày nay càng đa dạng, phong
phú hơn. Buổi tối, trẻ em trong làng bày cỗ bánh, hoa quả để ngắm trăng, đi rước đèn,
múa lân, sau đó trở về phá cỗ.

Tết Cơm mới (mùng 10 tháng Mười âm lịch)

Mùng 10 tháng Mười (âm lịch) là ngày tết Cơm mới (lễ thường tân) thường được tổ
chức sau khi các địa phương kết thúc vụ mùa. Các gia đình dùng lúa gạo mới thu hoạch
được để làm bánh, nấu cơm, sửa soạn lễ vật dâng cúng tổ tiên. Tại nhiều địa phương, vào
ngày này, dân làng sắm lễ vật mang tới đình làng bày tỏ lòng biết ơn Thành hoàng, thần
Nông, đồng thời cầu mong thần phù hộ cho các thành viên khỏe mạnh, mùa màng bội
thu. Tiêu biểu là lễ Cơm mới được tổ chức tại đình Khoái Lạc (xã Sông Khoai) với phần
lễ trang nghiêm và phần hội gồm nhiều hoạt động mang tính chất gắn kết cộng đồng
như: đánh đu, hát chèo, đánh cờ người... thu hút đông đảo nhân dân tham gia.

Tết Cơm mới còn trùng với lễ Hạ nguyên của Phật giáo, đây là dịp các tín đồ Phật
giáo tưởng niệm công lao của Đức Phật, bày tỏ lòng thành kính với công lao của các ngài
trong việc giữ gìn và phát huy đạo hạnh .
(2)

(1) Bùi Xuân Đính: Bách khoa thư làng Việt cổ truyền, sđd, tr.801.
(2) Bùi Xuân Đính: Bách khoa thư làng Việt cổ truyền, sđd, tr.810.