Page 515 - Nhom LM Nguyen Kim Dien_Neat
P. 515
Nhoùm LM Ng Kim Ñieàn
vaø traät töï maø Thieân Chuùa ñaõ aán ñònh cho con
ngöôøi… Bôûi vaäy, quyeàn bính daân söï, vì muïc ñích
rieâng bieät laø phuïc vuï coâng ích traàn theá, neân phaûi
nhìn nhaän vaø naâng ñôõ ñôøi soáng toân giaùo cuûa coâng
daân‛. (Tuyeân ngoân Töï do toân giaùo soá 3).
Taát caû chuùng ta ñeàu bieát nhöõng quyeàn töï do
daân chuû ñeàu coù tính toaøn caàu, baát khaû phaân, lieân
laäp vaø lieân quan vôùi nhau. Do ñoù, theo giaûi thích
cuûa luaät gia Nguyeãn Höõu Thoáng, muoán truyeàn
giaùo vaø haønh ñaïo, ngoaøi quyeàn töï do toân giaùo, caùc
caù nhaân vaø hoäi ñoaøn coøn phaûi ñöôïc höôûng quyeàn
töï do tö töôûng, töï do phaùt bieåu, töï do hoäi hoïp, töï
do laäp hoäi (thaønh laäp Giaùo hoäi). Töï do toân giaùo
goàm hai quyeàn: 1) Quyeàn thaønh laäp Toân giaùo vaø
Giaùo hoäi daønh cho coâng daân (Hieán phaùp Hoa Kyø
goïi laø Establishment Clause). Nghóa laø nhaø nöôùc
khoâng ñöôïc thaønh laäp nhöõng Giaùo hoäi nhaø nöôùc,
Giaùo hoäi quoác doanh ñeå töôùc ñoaït tö caùch phaùp
nhaân cuûa caùc Giaùo hoäi daân laäp ñaõ hoaït ñoäng töø
tröôùc, nhö Giaùo hoäi Phaät giaùo Vieät Nam Thoáng
nhaát, caùc Giaùo hoäi Cao Ñaøi, Hoøa Haûo vaø caùc Hoäi
thaùnh Tin Laønh v.v... 2) Ngoaøi ra nhaø nöôùc khoâng
ñöôïc can thieäp, kieåm soaùt hay giaùm saùt caùc Giaùo
hoäi trong caùc sinh hoaït toân giaùo. Ñoù laø Quyeàn töï
do Truyeàn giaùo vaø Haønh ñaïo (Hieán phaùp HK goïi
laø Free Exercise Clause). Quyeàn naøy cho caùc
Giaùo hoäi ñöôïc sinh hoaït töï trò.
