Page 184 - Nobel_10.02.25_Neat
P. 184
ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
Элвин Рот: Ҳа, иқтисод реал ҳаётга тегишли, шунинг учун
мен бунга жуда қизиқаман.
Мухбир: Ҳужжатлар ва талабаларни ишга қабул қилганин
гизда, худди шу назарияларни қўллайсизми?
Элвин Рот: Хўш, менинг пост ҳужжатларим ҳар хил, аммо
уларнинг барчаси иқтисод ва ҳаётимизни қандай шакллантириши
ҳақида. Биз нарсаларни яхшилашга ҳаракат қилмоқчимиз, лекин
уларни тушунишни ҳам ўрганмоқчимиз. Булар бир-бирига боғлиқ
вазифалар ҳисобланади. Турли пост ҳужжатлар, биласизми, турли
нуқтаи назарга эга.
Мухбир: Ҳа, албатта. Ёшлигингизда иқтисодчи бўлишингизга
нима туртки бўлди?
Элвин Рот: Менинг докторлик диссертациям операцион
тадқиқотлар бўйича. Ишларни яхшилашга ва буни амалга оши-
риш учун математикадан фойдаланишга қизиқдим. Шундай қи-
либ, операцион тадқиқотлар менинг бакалавр ва магистратура
талабаси сифатида ўқиган нарсамдир. Бу ўзимни қизиқтирган,
тушунишга ҳаракат қилган ва ишни яхшилашга ҳаракат қилган
нарсаларни ўз ичига олган, иқтисодни англатган нарсалар эди.
Мухбир: Бугун сиз экспериментал иқтисод деб номланган курс
ни ўргатяпсиз, ҳозир шу ҳақида гапиряпсизми? Бу ҳақда бизга кўпроқ
маълумот бера оласизми?
Элвин Рот: Мен бугун иккита курсни ўргатаман. Улардан
бири бозор дизайни, иккинчиси эса экспериментал иқтисодиёт деб
аталади. Душанба куни. Экспериментал иқтисод – экспериментлар
ўтказиш, иқтисодни лабораторияга олиб кириш ёки бошқарилади-
ган шароитларни яратишдир. Бу бизга кам назорат қилинадиган
шароитларда кўраётганимизни яхшироқ тушунишга имкон бера-
ди. Бозор дизайни бозорлар тафсилотларини етарлича батафсил
тушунишдан иборат бўлиб, бузилганда уларни тузатишга ёрдам бе-
рамиз.
Мухбир: 1988 йилда сиз «The Shapley Value» номли китоб ёз
гансиз. Унинг иши сизга қандай таъсир қилди?
182
