Page 324 - RAQAMLI TRANSFORMATSIYA DAVRIDA PEDAGOGIK TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI

turdagi ma’lumotlarni berish bilan birga odatiy matn yozish, dars jarayonida
keltirilgan barcha ma’lumotlar va yozuvlarni dars yakunida fayllar ko‘rinishida yozib
olish va undan keynchalik ham foydalanish imkoniyatiga ega. Bundan tashqari
interaktiv doskadan videodarslarni yozishda foydalanish mumkin. Interaktiv doskalar
ma’lumot olish samaradorligini oshiradi.
Ayniqsa, musiqachilarni ta’lim muassasalarida tarbiyalashda audio-vizual
jihozlarga tayanib o‘quv-tarbiyaviy, uslubiy va ilmiy-tadqiqiy ishlarni rejalashtirish,
tashkil qilish va amalga oshirish, o‘quvchining o‘zlashtirish darajasi va teranligini
aniqlash va musiqa olami hodisalarini mustaqil anglash ko‘nikmalarini singdirish,
o‘quv jarayonini, o‘quv-uslubiy, ma’naviy-tarbiyaviy va ilmiy ishlarni tashkil etishning
ilg‘or tajribalarini umumlashtirish va keng yoyish allaqachon yo‘lga qo‘yilgan.
Kompyuterda multimedia (audio, video) ma’lumotlarini namoyish etish. Kompyuter
hozirgi kunda hisoblashlarni bajaribgina qolmay, balki musiqa va video
ma’lumotlarni ham qayta ishlash va namoyish qilish imkoniyatiga ega. Kompyuterda
musiqa tinglash uchun kompyuterga qo‘shimcha karnay (kolonka) yoki quloqqa
taqiladigan maxsus uskuna ulangan bo‘lishi talab qilinadi. Shundan so‘ng
musiqalarni namoyish etishga mo‘ljallangan maxsus dastur (Winamp) yordamida
musiqa tinglash mumkin. Hozirgi kunda kompyuterlarda musiqalarning MP3
formati keng tarqalgan.
Kompyuterlarda video namoyishi uning ekrani orqali amalga oshiriladi. Bunda
videofilmlarni namoyish etishga mo‘ljallangan maxsus dasturlar (Media player)
yordamida filmlarni kompyuter ekranida tomosha qilish va uning ovozini karnaylar
orqali eshitish mumkin. Hozirgi kunda kompyuterlarda video ma’lumotlarning MPG
va AVI turlari keng tarqalgan. Bunday olatlarda o‘shichilar kompozitor va
aranjirovkachilarga murojaat ilib, audio yozuvdan musiiy tovushlarni “ko‘chirish” bilan
boli bo‘lgan ijodiy ishni bajarishni so‘raydilar. Bir olib araganda bu oson ish yemas,
o‘ziga yarasha iyinchiliklari bor, albatta. Birinchi navbatda elektron aranjirovka
jo‘rnavozligini yaratish uchun tanlangan o‘shining (yoki cholu kuyini) berilgan audio
yozuvini ko‘p marta ay-ayta tinglash zarur. Barcha komponentlarini ulo bilan anilab,
partitura misolida tasavvur ilish joiz. Asardagi o‘ziga xoslik nimadan iboratligini
tushunish kerak. Shundan so‘ng, uyidagi birin-ketinlikda ishlar bajariladi:
“NUENDO” dasturida yangi proekt ochib o‘lchov va temp aniqlanadi (nota
matniga mos ravishda), uning 1-treyki (yo‘li)ga asarning to‘liq audio yozuvi versiyasi
import qilinadi va saqlash uchun nomlanadi; eshitilib turgan ovoz va fortepiano (yoki
boshqa cholg‘ular) jo‘rligiga mos ravishda, asarning xarakteridan kelib chiqib boshqa
yangi treyklarga zarbli cholular semplerlari (luplar) import ilinadi; notada berilgan
garmoniyaga mutanosib ravishda akkordlar anilanib, klavishli midi cholu yordamida
yana yangi treykda biror cholg‘ular guruida (ko‘pchilik torli-kamonli cholg‘ularni
tanlaydi) fon yozib olinadi; bas gitaraning melodik yo‘li midi choluda jozibador ilib
chalinadi va yoziladi; tanlangan tembrli cholu asbobida garmonik-ritm usul tuzilmasi
chalinadi va yoziladi;
bas gitaraning melodik yo‘li midi choluda jozibador ilib chalinadi va yoziladi;
tanlangan tembrli cholu asbobida garmonik-ritm usul tuzilmasi chalinadi va yoziladi;
- ko‘shining aytim yo‘li notaga asosan aranjirovka yeskizlari ustiga biror chol uda
chalinib, yozib o‘yiladi; zarur effektlar tanlanadi; elektron ko‘rsatkichlar yordamida
tovush treyklari mutanosiblashtiriladi, ya’ni svedenie ilinadi; “mastering”dan
o‘tkazilib, yangrash kompressiya ilinadi; -tayyor bo‘lgan masulot “Audio-miksdaun” 322
bajarish dasturi yordamida belgilangan papkaga yeksport ilinadi va ijrochilik

I SHO‘BA:

Sifatli ta’lim – barqaror taraqqiyot kafolati: xorijiy tajriba va mahalliy amaliyot

https://www.asr-conference.com/