Page 461 - RAQAMLI TRANSFORMATSIYA DAVRIDA PEDAGOGIK TA’LIMNI RIVOJLANTIRISH ISTIQBOLLARI

ASOSIY QISM
Energiya samaradorligi va qonuniy infratuzilmalar
Sanoat korxonalari yashil boshqaruv tizimiga oʻtishda eng muhim jihatlardan
biri energiya samaradorligini oshirishdir. Hozirgi kunda sanoat tarmogʻi umumiy
energiya isteʼmolining katta qismini tashkil etadi, bu esa resurslardan oqilona
foydalanish zaruratini kuchaytiradi.
Oʻzbekistonda soʻnggi yillarda bu borada muhim huquqiy islohotlar amalga
oshirilmoqda. 2024-yilda “Energiya samaradorligini oshirish toʻgʻrisida”gi qonun
qabul qilinib, ishlab chiqarish korxonalarida energiya sarfini kamaytirish, qayta
tiklanuvchi energiya manbalarini joriy etish va texnologik jarayonlarni modernizatsiya
qilish asosiy yoʻnalish sifatida belgilandi .
4
Shuningdek, Vazirlar Mahkamasi huzurida Energiya samaradorligi milliy
agentligi tashkil etilishi rejalashtirilgan boʻlib , uning asosiy vazifasi korxonalarda
5
energiya tejamkorlik loyihalarini qoʻllab-quvvatlash va xalqaro tajribalarni joriy
etishdan iborat .
Fargʻona vodiysi sanoat korxonalari uchun bu yoʻnalish ayniqsa muhim, chunki
mintaqa ishlab chiqarish salohiyati yuqori boʻlishiga qaramay, koʻplab korxonalar hali
ham eski texnologiyalarga tayanmoqda. Yashil boshqaruv tizimiga oʻtish energiya
xarajatlarini kamaytirish, ishlab chiqarish samaradorligini oshirish va ekologik
xavflarni kamaytirish imkonini beradi .
6
Sanoat korxonalarida texnologik yangilanishlar va yashil innovatsiyalar
Sanoat korxonalarini yashil boshqaruv tizimiga oʻtkazishda texnologik
modernizatsiya va innovatsiyalar muhim oʻrin tutadi. Soʻnggi yillarda Oʻzbekistonda
ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish, chiqindilarni qayta ishlash va
resurslardan samarali foydalanish boʻyicha keng koʻlamli dasturlar amalga
oshirilmoqda.
Fargʻona vodiysi sanoatida modernizatsiya jarayonlari amalda koʻzga
tashlanmoqda. Masalan, Fargʻona neftni qayta ishlash zavodi quvurlar, saqlash
tanklari va ekologik koʻrsatkichlarni yaxshilovchi uzellarni yangilash orqali ishlab
chiqarish samaradorligini oshirmoqda; zavod 2023 yil oxiridan boshlab AI-80/AI-92
benzin ishlab chiqarishni kuniga 1000 tonnagacha oshirishini bildirgan . Bu kabi
7
modernizatsiya ishlarining maqsadi mahsulot sifatini (Euro-5 talablari) hamda
energiya va xomashyo sarfini optimallashtirishdir .
8
Yashil innovatsiyalarni moliyalashtirish masalasida xalqaro institutlar
mamlakatga texnik va institutsional koʻmak koʻrsatmoqda. Jahon banki 2023 yilda
Oʻzbekistonda “inklyuziv yashil oʻsish” kun tartibi doirasida siyosiy-institutsional
islohotlarni qoʻllab-quvvatlashini, OECD esa “yashil oʻtish”ni moliyalashtirishda
9
xususiy kapital rolini kuchaytirish zarurligini taʼkidladi . Shuningdek, Osiyo Taraqqiyot
10

4 O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi. (2024). “Energiya samaradorligini oshirish to‘g‘risida”gi Qonun,
O‘RQ-871-son. – olingan manba: https://lex.uz/docs/7052085
5 Sputnik Uzbekistan. (2025). O‘zbekistonda Energiya samaradorligi milliy agentligi tashkil etiladi. – olingan manba:
https://oz.sputniknews.uz/20250402/energiya-samaradorlik-milliy-agentlik-48696236.html
6 O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi. (2024). Energiya samaradorligi sohasidagi ustuvor yo‘nalishlar. – olingan
manba: https://minenergy.uz/oz/pages/view/31375
7 Fergana Oil Refinery. (2024). Modernization of the Fergana Oil Refinery: a new generation of tanks (Press-center). – olingan
manba: https://www.fnpz.uz/en/press-center/news/993-modernization-of-the-fergana-oil-refinery-a-new-generation-of-tanks
8 Oil & Gas Journal. (2022). Newly privatized Uzbek refinery begins major modernization. – olingan manba:
https://www.ogj.com/refining-processing/article/14285712/newly-privatized-uzbek-refinery-begins-major-modernization
9 OECD. (2023). Financing Uzbekistan’s Green Transition. – olingan manba:
https://www.oecd.org/en/publications/2023/12/financing-uzbekistan-s-green-transition_6ebf6b94.html 459
10 The World Bank. (2023). Uzbekistan: Realizing an Inclusive Green Growth Transition (Results story). – olingan manba:
https://projects.worldbank.org/en/results/2023/10/26/uzbekistan-realizing-an-inclusive-green-growth-transition

II SHO‘BA:

Sun'iy intellekt va insoniy munosabatlar transformatsiyasi: shaxsdagi muvaffaqiyatlar va rivojlanish istiqbollari

https://www.asr-conference.com/