Page 78 - Demo
P. 78
ลงเรือลําเดียวกัน (Be in the same boat)
ราชบณั ฑติ ยสถานไดใ้ หน้ ยิ ามวลนี ที้ เี่ กยี่ วกบั ชาวเรอื วา่ “ทา งานรว่ มกนั รว่ มรบั ผลการกระทา ดว้ ยกนั ” เปน็ อปุ มา ที่หมายถึงการลงมือทางานร่วมกัน เป็นพวกเดียวกันหรือตกอยู่ในสถานการณ์ที่ต้องรับผลจากการกระทาร่วมกัน ดงั นนั้ ตอ้ งชว่ ยกนั คดิ ชว่ ยกนั ทา ตอ่ ไปใหส้ า เรจ็ ไมค่ วรเอาตวั รอดเพยี งคนเดยี วตรงกบั ภาษาองั กฤษวา่ Beinthesameboat ซึ่ง Cambridge English Dictionary ให้ความหมายว่า อยู่ในสถานการณ์ที่ไม่น่ายินดีเช่นเดียวกันทุกคน หรืออยู่ใน สถานการณ์ที่มีปัญหาเช่นเดียวกัน
วลีนี้เร่ิมใช้กันต้ังแต่ศตวรรษท่ี ๑๖ คนแรกท่ีใช้คือ Thomas Hudson ในปี ค.ศ. ๑๕๘๔ โดยใช้ในเชิงอุปมาว่า อยใู่ นชะตาเดยี วกนั เขาอธบิ ายวา่ “เมอ่ื เรอื กา ลงั เดนิ ทางไมม่ ใี ครคนใดออกไปจากเรอื ได้ ไมว่ า่ เขาจะเลอื กหรอื ไมก่ ต็ าม” มีอีกทฤษฎีหน่ึงกล่าวถึงต้นตอของวลีดังกล่าวซึ่งเกิดขึ้นกลางศตวรรษที่ ๑๙ ใช้กันมากในบรรดาชาวกรีก
ในความหมายคล้ายคลึงกัน กล่าวคือผู้โดยสารเรือต้องเผชิญความเสี่ยงเช่นเดียวกัน เมื่อพวกเขาต้องลงไปอยู่ในเรือบต หรือเรือช่วยชีวิต (Lifeboat)
แต่ยังมีอีกทฤษฎีหนึ่งซึ่งน่าสนใจ ส่วนจะเช่ือถือได้เพียงใดนั้นขอให้ใช้ดุลพินิจเองแล้วกัน กล่าวกันว่าวลีดังกล่าว มีต้นตอมาจากการจมของเรือโดยสารใหญ่ท่ีสุดของอังกฤษที่เรารู้จักกันดีคือ RMS Titanic เม่ือวันท่ี ๑๕ เมษายน ค.ศ. ๑๙๑๒ ซึ่งชนกับภูเขาน้าแข็ง คร้ังนั้นทุกคนทุกชนชั้นตกอยู่ในสถานการณ์และชะตากรรมเดียวกันแม้ก่อน เรือไททานิคจะจม ระหว่างเดินทางผู้โดยสารและลูกเรืออาจมีหลายสถานะและต่างชนช้ันกัน แต่เมื่อเรือจมและทุกคน ลงไปอยู่บนเรือบต หรือเรือช่วยชีวิตแล้ว ทุกคนตกอยู่ในชะตากรรมเดียวกันเสี่ยงต่อการอยู่รอดเหมือนกัน
ต้องไม่สับสนกับสานวน “ตะเภาเดียวกัน” ซ่ึงคาน้ีหมายถึง พวกเดียวกันหรือแบบเดียวกัน ตะเภาในที่น้ีหมายถึง เรือสาเภาของจีน ผู้ที่อพยพมาจากเมืองจีนในเรือลาเดียวกันย่อมมีขนบธรรมเนียมประเพณีเหมือน ๆ กัน เราจึงเรียก ผู้ที่ทาอะไรเหมือน ๆ กันว่า “ตะเภาเดียวกัน” หรือ “มาตะเภาเดียวกัน”
นาวิกศาสตร์ 77 ปีที่ ๑๐๔ เล่มที่ ๗ กรกฎาคม ๒๕๖๔
