Page 98 - Sterk Magazine

KORENBEURS - LANGE HAVEN 145
de inderdaad al vroeg op, door de verbinding met het achterland via de Schie. Die verbinding gaf de stad een voorsprong. Met dat voordeel was het gedaan toen er in de middeleeuwen kanalen werden gegraven tussen de Schie en Delfshaven en tussen de Schie en Rotterdam. Rotterdam bezat uiteindelijk de grootste haven. Schiedam was mede daarom in de Tweede Wereldoorlog geen serieus doelwit. Bombar- dementen zijn de binnenstad van Schiedam bespaard terwijl Rotterdam in vlammen opging. Wil niet zeggen dat alle schoonheid in Schiedam bewaard is gebleven. Er zijn in de loop der jaren nogal wat historische panden en fabrieken ei- genhandig gesloopt. Daar kwam niet altijd iets moois voor terug.”
DE BLAUWE KNOOP
SteenhuisMeurs is een cultuurhistorisch onder- zoeks- en adviesbureau. “Wij nemen de kwali- teit die er al is mee naar de toekomst.” Erfgoed staat niet gelijk aan een monumentenstatus. “Erfgoed is in feite alles vanaf gisteren.” Door de gemeente Schiedam is Paul Meurs gevraagd het jeneververleden verder in kaart te brengen zodat die beter is door te vertellen. “Op wat je
ZAKKENDRAGERSHUIS - OUDE SLUIS 17
STERK MAGAZINE 98
begrijpt, ben je 1. zuiniger en 2. je kunt er ge- makkelijker de boer mee op.”
Waarom werd uitgerekend Schiedam de jeneverhoofdstad van de wereld? “Deze bedrijfstak was destijds aan een haven gebonden. De jeneverindustrie is zo vervuilend dat veel steden er een stokje voor staken. Schiedam deed niet mee in die ontmoediging. De jeneverindustrie heeft de stad veel welvaart gebracht, de achttiende eeuw was een gouden eeuw in Schiedam, maar de prijs die zij ervoor betaalde, was hoog. De spoeling, het residu na distillatie, dreef in de grachten als één grote dampende stinkende massa. Van Zwart Nazareth heb je vast weleens gehoord. Arbeiders werden uitgebuit, ze zopen zich letterlijk klem. Het percentage alcoholverslaafden was zo hoog dat De Blauwe Knoop, een vereniging van geheelonthouders, lobbyden voor het afsluiten van Schiedam. De erfenis van die monocultuur vind ik superinteressant. Schiedam onderscheidt zich door deze erfenis: de Branderspanden, het Zakkendragershuisje, de oude glasfabriek, de molens die heel beeldbepalend zijn. Weinig steden in de wereld die door één activiteit zo
zijn gevormd als Schiedam. Dat is een grote kwaliteit. Een erfenis die bovendien geen verleden tijd is. Niet alle distilleerderijen zijn uit het straatbeeld verdwenen, dat maakt het extra uniek. Schiedam heeft echt een eigen gezicht.”
“Het verleden kun je niet veranderen,” stelt Paul Meurs. “Maar je kunt er wel lessen uit trekken. Romantiseer het niet, verzwijg het evenmin. Vertel over die zwarte bladzijde. Met het Distillers District als nieuwe bijnaam omarmt Schiedam het verleden. Dat zelfbewustzijn juich ik toe. Deze stad ontleent immers haar identiteit aan de jenever.”
ORKEST
“De arbeiders werden destijds gehuisvest in de Brandersbuurt bij het Zakkendragershuisje en de Nieuwe Buurt achter het Broersveld. De sloop van veel oude huisjes in de jaren zeventig is niet ten koste gegaan van het aanbod sociale woningbouw. Vergeleken met andere oud-Hollandse steden is Schiedam nog steeds een stad van het volk, en niet van yuppen, toeristen of expats. Dat maakt de sfeer in Schiedam authentieker. Rotterdam