Page 130 - isgaldebursa

t x 31 10 . 7 . 1336 C : 2
yapmıştır. Heyeti Celilenîz de onu tasdik ederse minin itirazı varit ve becadır. Yalnız bu cihetten de­
bir çok kalpler kazanmış olur. Meclisi Âlinin ğil kanunun reşrinden mukaddem olmuş, muahhar
ulviyeti ve bugünkü vaziyeti de onu icap ediyor efen­ ölmüş, esasen fiil ortada yoktur, iane vermek, her­
dim. kesin kendi kanaatine, kendi arzusuna tâbi bir me­
seledir. İane cebri tazammun ettiği vakit vergi olur.
HAMIT BEY (Trabzon) — Efendim okunan iki Bu noktai nazardan kaymakam hakkında takibatı
mazbatadan altı kişinin masum olarak aylardan beri kanuniyeye tevessül olunmalı, çünkü kaymakam
orada mevkuf tutulduğu anlaşılıyor. Evvelce tan­ hodbehot vergi tarhetmiştir. Aharın da uzun miM-
zim edilen kanunda İsnat edilen fiiller sabit olma­ det mağduriyetine sebep olmuştur. Böyle tazyik
dığı halde müfteriler hakkında takibatı kanuniye icra devam ettikçe tazyik daima kabını patlatır, tazyiz
edileceği musarrahtır. Acaba encümen bunu nazarı olmamalıdır. (Alkışlar). Memlekette adalet olmaz­
itibara almış mıdır? Bu bapta isnadatta bulunanların sa emin olunuz hiç gayemize vasıl olamayız ve daima
tafcü'bi için t»u bapta tahkikat yapılması için ne için mahrumiyet içerisinde kalırız. Bendeniz yine teklif
sarahat yoktur? Encümence ittihaz olunan kararda ediyorum ki, mahalline emir verilsin, kaymakamın
sarahat yoktur, Bu cihet izah edilsin. bu suretle cebren iane istediğinden dolayı hakkında
takibatı kanuniye icra edilmelidir.
NAFİZ BEY (Canik) — Hamİt Beyefendinin
buyurduklarını bendeniz de arz etmek için söz iste­ BİR MEBUS — Mahkemenin suiistimal etmesi
miştim, evvelâ kendileri bu noktayı istizah ettiler, mevzubahs olmaz mı? «Müddeiumuminin itirazı
Bendeniz de encümende bulunduğum için bu cihete varit ve becadır» kelimesinin ilgasını teklif ediyo­
dair arzı malûmat edeceğim; bendeniz encümene bu rum. O suretle kabul edilsin.
ciheti arz ettim. Şimdi Mucurda vuku bulan vakanın HAKİKİ HAMDİ BEY (Sinop) — Bendeniz şu
esası, evrakın tetkikinden anlaşılacağı veçhile, kaza iki ilâm, vesilesiyle her halde buna benzemiyen ve
kaymakamı diğer rüfekasiyle beraber Kuradan bazı belki daha acı olduğunu bilâhara anlayabileceğimiz
zevatı, heyeti ihtiyariyeyi cereetm işler, makamı kay- ırmkarreratın maatteessüf Meclisi Âlinin tasvibine ik­
makamide bunlara denilmiş ki; İane vereceksiniz, tiran edilmeksizin infaz edilmiş olanların mevcut ol­
siz (10) lira, siz (5) lira iane vereceksiniz denilmiş ve duğu zannında bulunuyorum. Efendiler şu İki me­
bu maznun olan zat da «ben şimdiye kadar verdi­ selede haddi zatinde bir cürüm yoktur, bir delil
ğim ianelerden bir faide görmedim ve bunların yoktur. Zaten isnat olunan şey cürüm değildir. Öyle
mahalli sarfını görmedim ve bilmiyorum, binaena­ bir tabir ki, «Şu sözü sarf etmişti, onu sarf eden­
leyh beş para vermem». Bunu diyince, siz kuvayi ler haini vatandır» deniliyor. Eğer şimdiye kadar
milliyetim amaline bilfiil ve kavlen mümaneat ettiniz, asılanlar, şimdiye kadar tecziye edilenler şu ilâm
diyerek bir zabıt varakası yapmışlar, adliyeye vermiş­ mahiyetinde ise şu vebali azim in altından hiç bir
ler. Adliye derhal bu adamı tevkif etmiş ve iki zaman kurtulamıyacağız. Onun için bendeniz şu
aydan beri ve belki daha uzun zamandan beri mev­ iki ilâm vesilesiyle bundan böyle tahtı zanna alınıp
kuf kalmış. Tabiî bu mevkuf kalan kimsenin huku­ hakkında tahkikat icra edilenlerin evrakı Meclisi
kunu kanunun araması lüzumu cihetîyle encümence Âliye kanun mucibince arz edilmedikçe infaz edilme­
bendeniz bunun aranmasını teklif ettim, Fakat ka­ mesini temenni ediyorum.
nunu tetkik ettik, yalnız müfteriler hakkında madde
vardır. Gerçi bunlar maznun olan zate başka bir .MEHMET ŞÜKRÜ BEY (Karahisarısahib) —
şey isnat etmemişler, yalnız iane vermediğinden do­ Zaten boledir. Meclisi Âli diğerlerine iştirak edemez
layı hıyaneti vataniye atfetmişler. Yani hilafı hakikat katiyen! Ondan dolayı yapanlar mesuldür.
'bir şey söylememişler. Fakat mahkemenin ademi •MEHMET VASFİ EFENDİ (Karahisarı Şarkî)
vukufu veyahut ademi liyakati bu adamın mevkufi- — Malûmu âlinizdir ki, tahkikatta tevkifi mucip
yetine sebep olmuş. Yalnız mazbatada evvelce mev­ emaratla hükmü mucip emare arasında fark ve te-
cut olduğunu zannetmediğim bir kayıt vardır ki: favüt vardır. Bu meselede maznunlar zan üzerine
Müddeiumumi hıyaneti vataniye kanununun neşrin­ tevfcrf edilmiş. Yeni malûmu âlinizdir ki, medarı
den evvel olduğundan esasen bu cihetten cürüm yok­ tevkif olan bir emare medarı hüküm olamaz. Mad­
tur diyor. Bunun mücrimiyetine sebep olacak bir dede az çok bir şaibei zan vardır. Zan üzerine tev­
delil olmadığı gibi yani mücrimiyetine kâfi sebep kif edilmiş, nihayet mahkeme hüküm vermiş. Mah­
olmadığı gibi esasen heyeti umumiyesine müddeiumu­ kemenin hükmü üzerine yalnız mahkemeye bir ihtar-
— 239 —