Page 42 - ĐIỂM BÁO CÀ MAU SỐ 09

Trước tình trạng sạt lở bủa vây, bao đời nay người dân vùng sông nước miền Tây
luôn canh cánh với việc làm sao để giữ đất được hiệu quả. Một số sáng kiến làm kè sinh
thái đã được ứng dụng và bước đầu cho thấy mang lại hiệu quả. Kè cây xanh là cách gọi
nôm na của người dân về việc trồng mắm, đước, dừa nước... để giữ đất. Ông Nguyễn
Văn Bá (ngụ huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau) cho biết thay vì sử dụng một số cây tạp như:
bạch đàn, trâm b ầ u . có sẵn trong vuông tôm để làm cừ bờ kè thì ông chọn mua gốc tre
gai. Dù lựa chọn trên khiến ông phải bỏ ra gần 2 triệu đồng để mua gốc tre nhưng đổi lại,
gốc tre khi xuống nước sẽ bền và chắc hơn.

Sau khi chuẩn bị đủ các dụng cụ làm bờ kè, ông Bá cắm những gốc tre xuống đất
khi đến độ sâu nhất định rồi dùng đinh đóng lưới mành vào thân tre (tới lớp đất bùn).
Trên bờ, ông Bá đóng thêm các trụ rồi buộc dây neo vào các gốc tre để tăng khả năng
chịu áp lực của bờ kè. Sau đó, lấy những trái dừa nước đã ươm sẵn trồng phía trong bờ
kè. "Bờ kè có lớp lưới mành nên sẽ hạn chế được những tác động của sóng khi xuồng
máy di chuyển. Thông thường, các bờ kè dạng này có thể giữ đất được trên dưới 2 năm,
khoảng thời gian trên đủ để cây trồng bên trong kè phát triển, có thể sức giữ đất khi bờ kè
"thất thủ". Tiếp lời ông Bá, lão nông Nguyễn Văn Hài cho biết Cà Mau có nhiều loại cây
có khả năng giữ đất như: mắm, đước, dừa n ư ớ c . Tuy nhiên, dừa nước được xem là lựa
chọn tốt nhất bởi loại cây này khi trưởng thành thường có các bập bè mọc san sát nhau
cùng bộ rễ ăn sâu xuống lòng đất nên hạn chế được tình trạng sóng, dòng chảy mạnh làm
mất chân đất. Trong trường hợp này, cây đước, mắm được đánh giá khả năng giữ đất thấp

hơn do khi sống ven sông thường bị các loài giáp xác tấn công phần rễ nên dễ đổ ngã khi
gặp phải gió mạnh.
Ngoài khả năng giữ đất, trồng dừa nước còn giúp người dân tận dụng lá để làm nhà
hoặc bán cho những hộ dân khác khi có nhu cầu mua lá làm nhà. Tại Vĩnh Long cũng có
một phương pháp ứng phó sạt lở với chi phí thấp nhưng đem lại hiệu quả khá cao. Ông
Nguyễn Thành Đạt (ngụ huyện Tam Bình) cho biết trong một lần xuống nhà người bạn ở
Cà Mau, ông thấy người dân nơi đây làm bờ kè trồng dừa nước ở phía trong, giữ đất khá
hiệu quả. "Khi trở về, nhận thấy nguồn lục bình trong tự nhiên quanh nhà rất nhiều nên
tôi nảy ra ý tưởng lấy tre cặm hết diện tích đất của gia đình rồi dùng đinh, dây cố định
lưới mành và cặm thêm nhánh tràm cặp lưới mành... Sau đó, ông Đạt cùng người thân vớt
lục bình trên sông trước nhà cho vào rọ. Nhờ sức sống mãnh liệt nên lục bình phát triển
dày đặc... Khi phương tiện đường thủy di chuyển qua lục bình với mật độ dày đã giúp
giảm áp lực, hạn chế dòng chảy nên không ảnh hưởng nhiều đến phần đất phía trong.

"Với diện tích đất mặt tiền hơn 100 m2, tôi chỉ bỏ ra chi phí khoảng 700.000 đồng
mua lưới mành để làm rọ giữ lục bình, cọc tre thì nhà trồng. Cách làm trên giúp tôi không
còn lo chuyện sạt lở tấn công" - ông Đạt nói. Đa phần các giải pháp ứng phó với sạt lở
bằng kè cây xanh, rọ lục b ìn h . đều có chi phí thấp cộng với dễ làm nên đã trở thành lựa
chọn hàng đầu của người dân trong việc ứng phó với sạt lở. Ông Nguyễn Long Hoai, Chi
cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, cho biết để chủ động ứng phó với sạt lở, hằng
năm đơn vị đã kiểm tra, cắm biển cảnh báo tại tất cả vị trí sạt lở trên địa bàn. Song song
đó, công tác tuyên truyền vận động người dân làm kè, trồng và bảo vệ các cây ven sông
cũng được chú trọng.

Bài và ảnh: Vân Du
Làm kè sinh thái chống sạt lở bờ song / Bài và ảnh: Vân Du // Người lao động. -
Năm 2021.- Ngày 2S tháng 7.
Nguồn: https://nld.com.vn

42