Page 64 - ข้อมูลวัดในเขตเทศบาลนครพิษณุโลก
P. 64
ุ
ั
์
ั
ี่
ุ
ิ
วดอรญญก ปรำกฏในสมัยกรุงสโขทย ในรัชสมัยพ่อขนรำมคำแหงมหำรำช กษัตริย์องคท 3 แห่งกรุง
ั
ั
ู้
้
ุ
ั
ุ
ั
สโขทย พระผทรงศำสนูปถัมภก ไดทรงสร้ำงวัดขึ้นในรำชอำณำจกรมำกมำย จำกกรุงสโขทยขยำยไปหัวเมือง
ต่ำงๆ และกำรสร้ำงวัดในรัชสมัยของพระองค์ทรงแบ่งออกเป็นวัดในพระรำชวังหรือในเมือง สำหรับพระในเมือง
่
เรียกว่ำ พระเมือง หรือพระคำมวำส สวนหนึ่ง และพระนอกเมืองทมุ่งปฏิบัตธรรมวิปัสสนำธุระ เรียกว่ำพระป่ำ
ี
ี่
ิ
ี
่
่
ึ
ุ
ิ
ี
หรือพระอรัญวำสี ส่วนหนึ่ง คำมวำสจงมักปฏิบัตศำสนกิจในวัดมหำธำตเมืองตำงๆ สวนพระอรัญวำสมักปฏิบัต ิ
ั
ุ
ศำสนกิจในวัดอรัญญิก หรือ อรัญญิกำวำส หลังจำกพ่อขุนรำมคำแหงมหำรำช ทรงสร้ำงวัดมหำธำต กรุงสโขทย
ุ
ั
ุ
ุ
และอรัญญิกำวำส วัดสวนมะม่วง จึงได้เสด็จสร้ำงวัดมหำธำต เมืองพิษณโลก ซึ่งภำยหลงชอว่ำ วัดพระศรีรัตนม
ื่
ื่
ี
หำธำตุวรมหำวิหำร เป็นวัดคำมวำสี และบูรณครั้งใหญ่ วัดป่ำแก้ว ให้สง่ำงำมเป็นวัดอรัญวำส ชอ “วัดอรัญญิก”
สืบมำจนถึงปัจจุบัน ทรงสร้ำงเจดีย์ประธำน วัดอรัญญิกตำมลกษณะศลปะสโขทยทรงลงกำ หรือทรงระฆัง จำก
ั
ุ
ั
ิ
ั
้
้
ี
้
ี
ื
กำรขุดพบฐำนเจดย์เปนชำงลอม 4 ดำน ดำนละ 16 เชอก มุมฐำนเจดย์อีก 4 เชอก รวมมีชำงลอม 18 เชอก
้
็
ื
้
ื
้
์
ี
รูปรอยเจดย์องคเดมก่อนกำรบูรณะในยุคหลง องคเจดย์มีรอยซุ้มพระยิน 8 ซุ้ม ตำมคำบอกเลำแน่ชดว่ำ เจดย์
ี
่
์
ิ
ี
ั
ั
้
้
ิ
์
ประธำน นอกจำกเป็นเจดีย์ช้ำงล้อม 68 เชือกแลว ยังมีพระยืนลอมอีก 8 องค หันพระพักตร์ออก 8 ทศ อยู่ใต ้
องค์ระฆังเจดีย์ประธำนอีกด้วย เหตุที่สร้ำงเจดีย์ประธำนวัดอรัญญิก เป็นทรงลงกำ สบเนื่องจำก ก่อนรัชสมัยพ่อ
ั
ื
ุ
ขุนรำมค ำแหงมหำรำช ยังมีกำรสงครำมหลำยครั้ง ท ำให้กำรท ำนุบ ำรุงศำสนำหย่อน เป็นเหตให้พระสงฆ์ในสยำม
์
ึ
ั
ประเทศไม่แตกฉำนในพระไตรปิฎก พ่อขุนรำมคำแหงมหำรำชจงทรงอำรำธนำพระสงฆ์ “ลงกำวงศ” จำก
นครศรีธรรมรำชมำจ ำพรรษำ ณ วัดอรัญญิก น ำโดย พระมหำสวำมีสงฆรำช และให้มีเจำคณะอรัญวำส ชอพระ
ี
ื่
้
ั
ั
ุ
ึ
ี
บรมครู ติโลกดิลกตรัตน์ ปฏิบัตศำสนกิจ เหตนี้จงทรงสร้ำงเจดย์ประธำนเป็นศลปะ สโขทยทรงลงกำ ตำมแบบ
ิ
ิ
ิ
ุ
ั
็
พุทธเจดีย์ แห่งพระเจ้ำทุฏฐคำมินี ในลงกำทวีป และพ่อขุนรำมคำแหงมหำรำชไดทรงเสดจบ ำเพ็ญพระรำชกุศล
ั
้
ณ วัดอรัญญิก นอกเมืองทั้งในกรุงสุโขทัย และหัวเมือง ตำมปรำกฏใน ประชุมศิลำจำรึก ภำค ๑ หน้ำ ๙ - ๑๐ ว่ำ
“วันเดือนดับ เดือนเพ็ญ...แต่งช้ำงเผือก...ชื่อรุจำศรี พ่อขุนรำมค ำแหงขึ้นขี่ไปนบพระ...อรัญญิกแล้วเข้ำมำ”
่
ฝายส่งเสริมศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม 64
