Page 75 - 4. Giao an, de cuong bai giang
P. 75
c. Vấn đề tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội trong đồng phạm
Theo quy định tại điều 16 BLHS năm 2015 quy định: “Tự ý nửa chừng chấm
dứt việc phạm tội là tự mình không thực hiện tội phạm được đến cùng, tuy không
có gì ngăn cản.
Người tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được miễn TNHS về tội định
phạm; nếu hành vi thực tế đã thực hiện có đủ yếu tố cấu thành một tội khác, thì
người đó phải chịu TNHS về tội này”.
Tuy nhiên, pháp luật hình sự của nước ta chưa có điều luật quy định về việc
tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội trong đồng phạm. Nhưng căn cứ vào lý
luận về đồng phạm và lý luận về tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội nói
chung, có thể rút ra những đặc trưng của việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm
tội trong đồng phạm như sau:
- Trong đồng phạm, do có sự cố ý cùng tham gia vào việc thực hiện tội phạm
của hai người trở lên, vì vậy nếu một người đồng phạm tự ý nửa chừng chấm dứt
việc phạm tội, thì những người đồng phạm khác có thể vẫn tiếp tục thực hiện tội
phạm. Điều đó có nghĩa, việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội của một
người đồng phạm không loại trừ TNHS của những người đồng phạm khác.
- Trong đồng phạm, người thực hành trực tiếp thực hiện ý đồ chung của nhóm
đồng phạm, cho nên khả năng tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội của những
người đồng phạm khác phụ thuộc vào mức độ thực hiện hành vi phạm tội của
người thực hành. Nếu hành vi phạm tội của người thực hành ở giai đoạn phạm tội
chưa đạt đã hoàn thành hoặc ở giai đoạn hoàn thành thì không có điều kiện tự ý
nửa chừng chấm dứt việc phạm tội của những người đồng phạm khác.
- Việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội của người tổ chức, người xúi
giục, người giúp sức khác với việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội của
người thực hành. Nếu người thực hành tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội thì
tội phạm có thể không hoàn thành, hậu quả sẽ không xảy ra. Nhưng nếu người tổ
chức, người xúi giục, người giúp sức tự ý từ bỏ ý định phạm tội mà lại không áp
dụng các biện pháp tích cực để ngăn chặn người thực hành thực hiện tội phạm, thì
tội phạm vẫn có thể được thực hiện đến cùng, hậu quả tội phạm vẫn có thể xảy ra.
70