Page 78 - TEKNOLOJİ VE TASARIM 2025-2026 7.SINIF

Ses ve Ergonomi
Ergonomi , çevrenin ve çevre faktörlerinin
insana uygun hale getirilme süreçlerini kapsar. Ses genel olarak frekans (hertz) ve şiddet
(desibel), hız, gürültü, tını gibi özellikleriyle açıklanır.
Çevre; İnsanın yaşadığı ve belli bir süre
Frekans, ses dalgalarının
içinde bulundukları fiziki ortamlardır. Fiziki olarak
birim zamanda tekrarlanma sıklı-
içinde yaşanılan çevreye mekan denir.
ğıdır. Birimi hertzdir (Hz).
Mekan ise mimari tasarım unsurudur. Me-
İnsan kulağı yaklaşık olarak
kan ve mekan ile ilişkili tüm faktörler insanın kendi-
20- 20.000 Hz aralığındaki titre-
sine uygun olmalıdır.
şimleri duyabilir. İnsanların sağlıklı ve verimli bir şekil-
Örn: Bir sınıfın genişliği ve yüksekliği, rengi ,
de yaşamlarını sürdürebilmesi için sesin şiddetinin ve
ışıklandırma ve havalandırması , gürültüye karşı
maruz kalma süresinin kontrol edilmesi gereklidir.
yalıtımı , sıraların ve masaların öğrencilerin özellik-
Kontrol edilmeyen ses, geçici veya kalıcı duyma
lerine uygunluğu ergonomik açıdan çevre faktör-
bozukluklarına neden olabilir. 0-60 db arasındaki
lerinin dikkate alınması ile tasarlanır.
sesler insanın güvenli bölge sesleridir.

Çevre ve Ergonomi Sıcaklık ve Ergonomi

İnsanların aralıksız çalışma süreleri, uzan- Ortam sıcaklığı çalışma verimini etkileyen bir
ma, tutma, kavrama kabiliyetleri, ağırlık kaldırma, diğer önemli faktördür. İnsan ısıya da önemli ölçü-
taşıma kapasitelerinin de belirli sınırları vardır ve bu de duyarlılık gösterir ve belirli limitlerde sağlıklı çalışa-

sınırlar genellikle yaş ve cinsiyete bağlı olarak de- bilir. Küçük değişiklikler haricinde iç organların
ğişiklikler gösterir. sıcaklığı 37 °C dir. Vücut fonksi-

Ergonomik ortamların oluşturulabilmesi için yonlarının sağlıklı çalışması için
bu sınırlılıklarının belirlenmesi önemlidir. Yaşlı insan- vücut ısısı sabit olmalıdır. Vücudun

lar, çocuklar, engelliler ,farklı ve özel gereksinimle- ısı dengesi harcanan güç ve or-
re sahip olabilir. Çevre ve çevre tam sıcaklığı ile doğrudan ilgilidir.

faktörleri tasarlanırken özellikle eri- Yüksek güç gerektiren işlerin sıcak mekânlar-
şilebilirlik ve bu farklılıklara uygun- da yapılması; insanda dikkat dağınıklığı , sinirlilik,

luk göz önünde bulundurulmalıdır. terleme gibi performans kayıplarına neden olur.

Örneğin, sınıf bir çevre ise, masa ve sıra bir 20-25 °C arasındaki sıcaklık optimum yani
çevre faktörüdür. Masa ve sıraların fiziksel özellik- insanın en rahat olduğu sıcaklık aralığıdır. Çalışma
leri ergonomik açıdan onu kullanacak bireylere ortamları bu sıcaklık faktörü dikkate alınarak tasar-

göre tasarlanmalıdır. lanmalıdır.