Page 20 - ÇMYO - ARALIK

YAZILARIMIZ

TÜRK BANKACILIK SİSTEMİ

Yazar

Zelal DEMİR

Bankalar, fon fazlası olanlardan fon açığı olanlara fonların transferini sağlayarak kar amaçlıfaaliyet
gösteren ekonomik kuruluşlardır. Bankacılık sektöründe yaşanan gelişmeler ekonomiyi olumlu ya da olumsuz
etkileyebilmektedir. Bankalar bu nedenle ekonomik büyümede çok önemli bir yere sahiptir. Bu makalede banka
kavramı ve bankacılığın ortaya çıkış nedenleri açıklanmaktadır. Ayrıca bankacılığın tarihsel gelişimi
incelenmekte ve günümüz Türk bankacılığı sistemi hakkında bilgiler verilmektedir. Ülkeler ve ekonomiler
açısından artan önemi nedeni ile Dünyada faizsiz bankacılığa olan ilgi artmaktadır. Bu trende paralel olarak
Türkiye’de faizsiz bankacılığa olan ilgi ve talepte artış yaşanmaktadır. Bu taraftan faizsiz bankacılık hizmetleri
sunan finansal kuruluş sayısı artarken diğer taraftan faizsiz bankacılık ürün ve hizmetleri de çeşitlenmektedir.
Dolayısı ile son yıllarda faizsiz bankacılığı konu edinen akademik çalışmalarda da artık görülmeye başlanmıştır.

Bu çalışma Türkiyede 1986-2017 dönemleri arasında faizsiz bankacılık alanındaki yüksek lisans vetezlerini
incelemek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma kapsamında 20 doktora tezinin ve 131 yüksek lisans tezinin analizi
yapılmıştır. Çalışma sonucunda faizsiz bankacılık ile ilgili tezlerin bankacılık ve sermaye piyasası gibi alanlara
kıyasla az olduğu tezlerin %52’sinin bankacılıkta, %15,9’nun Marmara Üniversitesinde, %14’ünün İngilizce
olarak hazırlandığı, %51’inin Prof.Dr. Unvanlı tez danışmanları tarafından yönetildiği ve %59’unun istatiksel bir
yöntem içermediği belirlenmiştir. Ayrıca Türkiye’de 186 üniversite bulunduğu dikkate alındığında sadece 57
üniversitede faizsiz bankacılık ile ilgili tez çalışması gerçekleştirilmiş olması dikkat çekici bulunmuştur.
Araştırmacıların verilere ulaşmalarında yaşadıkları zorlukların bu duruma neden olduğu düşünülmektedir.
Türkiye bankalar birliği bünyesinde kurulan bireysel müşteri hakem heyetine 2014-2017 yılları arasında
krediler,sigorta işlemleri, mevduat işlemleri, fatura ve diğer ödemelerle ilgili yapılan başvuru sayısı yıllar itibari
ile sürekli azalmaktadır. Bireysel müşteri hakem heyetine yapılan başvuruların müşteri lehine sonuçlandırma
oranlarıda 2014 yılından itibaren sürekliazalmaktadır. Banka ve kredi kartları başvuruları her yıl artmakta
müşteri lehine sonuçlandırma oranı yıllar itibari ile azalmaktadır. Sigorta tahkim komisyonuna olan başvurular
ise 2012 yılından 2017 yılına kadar devamlı artış göstermiştir. Sigorta tahkim komisyonuna başvuruların hızlı

şekilde artması sigortacılık alanındaki uyuşmazlıkların çözümünde hakemlik kurumununtaraflarca benimsendiği
ve başarılı bir şekilde uygulandığı hakkında genel olarak bilgi verilir. Şubat 2001 krizi ile birlikte Türk
bankacılık kesimi önemli bir dönüşümün içine girmiştir.
Krizin oluşmasında büyük ölçüde bankacılık kesimindeki bir takım gelişmeler sorumlu tutulurken sektörün
yeniden yapılandırılması yönündeki reformlar ile oluşacak yeni bankacılık sisteminin ekonominin ihtiyaçlarına
cevap verebilecek bir yapıda olması hedeflenmektedir. Mali kesimin ekonomideki temel fonksiyonun tasarruf
edenler ile reel yatırım amacıyla finansal kaynak ihtiyacında olanlar arasında bir köprü görevi yerine getirmek
olduğuna göre oluşacak yeriyapımında bu fonksiyonu etkin bir şekilde gerçekleştirmesi ve bunu yaparken de
mali sektör tarafından arz edilen finansal hizmet üretiminin artırılması amaçlanmalıdır.
20