Page 4 - สุภาษิตและสำนวนไทย1
P. 4
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับส านวน
สุภาษิตและค าพังเพย
ส ำนวน คือ ถ้อยค ำในท ำนองโวหำรที่ใช้สืบทอดต่อกันมำนำนแล้ว มักมี
ควำมหมำยใน เชิงเปรียบเทียบและมีควำมหมำยไม่ตรงตัว ต้องผ่ำนกำรตีควำม
หรือน ำไปประกอบกับเหตุกำรณ์ ต่ำงๆ จึงจะไดเป็นค ำสั่งสอน หรือคติเตือนใจที่
้
ู่
แฝงอยในส ำนวนนั้นๆ เช่น กว่ำถั่วจะสำง ก็ไหม้ น้ ำร้อนปลำเป็น น้ ำเย็นปลำ
ตำย เป็นต้น
สุภำษิต คือ ถ้อยค ำที่อำจเป็นหรือไม่เป็นท ำนองโวหำรก็ได้ อำจมี
ควำมหมำยตรงตัว หรืออำจต้องน ำมำตีควำมเพื่อให้ได้ควำมหมำยที่แฝงเอำไว้
ซึ่งควำมหมำยนั้นมีใจควำมเพื่อ ตักเตือน สั่งสอน หรืออำจเป็นข้อห้ำมที่ให้เรำ
ระลึกถึงอยู่เสมอ สำมำรถน ำไปเป็น ) แนวทำงประพฤติปฏิบัติในกำรด ำเนินชีวิต
ได้อย่ำงดี เช่น ข้ำเป็นกำร นำนเป็นคุณ, A A ท่ำดีได้ดี ท ำชั่วได้ชั่ว เป็นต้น
ค ำพังเพย คือ ถ้อยค ำที่กล่ำวสืบต่อกันมำช้ำนำน มักมีใจควำม ที่เป็น
กลำง ๆ เพื่อให้สำมำรถตีควำมให้เข้ำกับเรื่องรำวได้ โดยถ้อยค ำ ในค ำพังเพยไม่
่
จ ำเป็นต้องเป็นเรื่องจริง และไม่ได้มีจุดประสงค์ เพื่อตักเตือนสั่งสอน แตก็มี
ประเด็นให้ฉุกคิดหรือแฝงไปด้วย คติเตือนใจ เช่น มะนำวไม่มีน้ ำ, กระต่ำยตื่นตูม
เป็นต้น
