Page 33 - 2022 - yillik hisobot

BIRJA BOZORLARI SHARHI

2022-yilda O‘zRVBning yangi birja bozorlarini bo‘yicha vositachilik mukofotini undirmaslik
tashkil etish, savdo hajmlarining barqaror o‘sishini to‘g‘risida qaror qabul qilindi.
ta’minlash maqsadida ilg‘or xalqaro tajriba Hisobot yilida O‘zRVBda birja savdolari
asosida zamonaviy birja mexanizmlari va axborot- hajmining o‘sishi maksimal darajaga yetdi. Bunda,
kommunikatsiya texnologiyalarini joriy etish savdolar umumiy hajmi 706,79 trln. so‘mni tashkil
bo‘yicha chora-tadbirlar amalga oshirildi.
etib, o‘tgan davr mos ko‘rsatkichiga (389,21 trln.
Hisobot yilida O‘zRVB birja bozorlarining so‘m) nisbatan 81,6 foizga oshdi.
diversifikatsiyasi hamda savdo ishtirokchilarining O‘zRVB bozorlari kesimida hisobot davrida
faolligi natijasida, O‘zRVBning barcha birja 2021-yilga nisbatan valyuta bozoridagi savdolar
segmentlarida ijobiy natijalarga va operatsiyalar hajmi 55,23 foizga, pul bozorida - 92,75 foizga oshib,
hajmlari bo‘yicha yuqori ko‘rsatkichlarga erishildi.
davlat qimmatli qog‘ozlari bozorida, birlamchi
O‘zRVBning savdo-dasturiy majmualarni bozor hajmlari o‘sishi va ikkilamchi bozor aylanmasi
takomillashtirish barcha birja segmentlarida ortishi hisobiga, 3 barobar ko‘paydi.
operatsiyalarni o‘tkazish texnologiyasini hamda So‘nggi bir necha yil davomida O‘zRVBning
hisob-kitob va kliring jarayonini modernizatsiya birja instrumentlarini diversifikatsiya qilish bo‘yicha
qilishga imkon yaratdi.
amalga oshirilgan chora-tadbirlar 2022-yilda birja
O‘zRVB savdo ishtirokchilariga ko‘rsatilayotgan bozorlarining birja savdolar umumiy hajmidagi
xizmatlar sifatini oshirish va birja bozori ulushiga o‘z ta’sirini ko‘rsatdi.
infratuzilmasini rivojlantirish bilan bir qatorda 2021-yilda valyuta bozorining savdolar umumiy
bozor likvidligi hajmini oshirish maqsadida tarif hajmdagi ulushi 56 foizdan ortiq bo‘lgan bo‘lsa,
siyosatini takomillashtirishni davom ettirdi.
2022-yil yakunlariga ko‘ra ushbu ko‘rsatkich 47
Birja savdolarida ishtirok etish jozibadorligini foizgacha pasaydi. Shu bilan birga, qolgan birja
oshirish va savdo ishtirokchilari uchun qo‘shimcha bozorlarining savdolar umumiy hajmidagi ulushi
qulayliklar yaratish maqsadida hisobot yilining 1 ortishi tendentsiyasi kuzatildi. 2022-yilda pul
avgustdan 31 dekabrga qadar banklararo valyutaviy bozori instrumentlarining ulushi savdolar umumiy
svop bitimlari, dilerlararo REPO bitimlari hamda hajmining qariyb 38 foizini tashkil etgan bo‘lsa,
Rossiya rubli/so‘m va Xitoy yuani/so‘m valyuta DQQ bozori bo‘yicha ushbu ko‘rsatkich qariyb 14
juftliklari ishtirokidagi valyuta operatsiyalari foizni tashkil etdi.

2021-2022-yillarda birja bozorlari ulushi

56.00% ⏹ 2021-yil 2022-yil ⏹ 47.87%

7.93% ⏹
⏹ 13.84%
36.07% ⏹ 389,21 706,79
trln. so‘m trln. so‘m
⏹ 38.29%

⚪ valyuta bozori ⚪ pul bozori ⚪ qarz bozori

33