Page 6 - AKTÜEL-5.SAYIMIZ
P. 6
KÖPEK BALIĞI
Köpek balıkları 8 cm’den 65 feet yan yaklaşık 20 metreye kadar değ şen boya sah pt r ve
kıkırdaklıdırlar. Bu balıklar d ğer b rçok balık g b kem kl skelete sah p olmasalar da omurgalı
türler le sınıflandırılırlar. Köpekbalıklarının d şler n n kökler yoktur ve yaklaşık b r hafta ç nde
dökülmeler ne rağmen b r gün çer s nde yen d şler çıkar ve esk s nden de güçlü olurlar.
Bu balıklar çok çeş tl şek llerde, boyutlarda ve renklerde bulunurlar. Dünyadak en büyük
köpek balığı 65 feet uzunluğundadır ve sm Bal na Köpekbalığı'dır.
Köpekbalıkları sığ den zlerden der n den z ortamlarına; dünyanın her yer ndek kıyı, den z ve
okyanus ortamlarında bulunurlar.
Bu balıklar b l nd ğ g b etoburdurlar. Öncel kle balıkları, yunus ve fok g b den z memel ler n ,
d ğer köpekbalıklarını yerler. Bazı türler kaplumbağa ve martıları, kabukluları ve yumuşakçaları
da yerler.
Köpekbalıkları yanlarında su hareketler n algılayan yanal b r ç zg s stem ne sah pt r. Bu
ç zg ler av bulmalarında oldukça etk nd rler.
Beyn n n bazı kısımları refleks olarak yüzmeye devam ederken daha az akt f göründüğü ç n
uyku hal nde yüzmeye devam ederler.
Köpekbalıkları yumurta le üreyeb ld kler g b doğurarak da üreyeb l rler. Bazı köpekbalıkları
plasentaya sah pt r. Bu organdan yoksun olan köpekbalıklarının embr yolarının beslenmes
yumurtadan olur.
Köpekbalıkları 20-30 yıl yaşayab ld ğ g b türe göre 150 yıl b le yaşayab l rler.
YABAN DOMUZU
Yaban domuzu, evc l olan domuzg ller fam lyasının vahş ataları sayılan ç ft toynaklı
domuzudurlar.
ÜREME
Anne yaban domuzu, b r kerede 2-7 yavru yapab l r. Her yen doğan d ş yaban domuzu 6 la
8 ay çer s nde üreme yaşına gel r.
YAŞAMI
Evc l domuzun ters ne zamanını, çamur b r k nt ler nde yuvarlanmakla geç rmez. Arada
b r çamur banyosu yapar, ama bu yalnızca ser nlemek veya der s ndek paraz tlerden
kurtulmak ç nd r. Bayağı yaban domuzunun da domuz g b kend ne has b r burun yapısı vardır.
Bu burun yapısı yemek ararken toprakta kökler, yumrular, leşler veya küçük hayvanlar
bulmak açısından kullanışlıdırlar.
Yaban domuzları 15-20 b reyden oluşan sürüler hal nde yaşarlar. Ç ftleşme zamanı dışında
sürüde yalnız d ş ler, gençler ve yavrular bulunur.
S lah olarak da kullandıkları uzamış dört azı d şler yüzünden azılı adı ver len erkek yaban
domuzları yalnız yaşarlar. Ç ftleşme zamanı sürüler bulup d ş lerlerle eşleş rler. Domuz avı
sırasında kes len pek çok avcı ve av köpeğ vardır; yaralanmalar çok c dd , bazen öldürücüdür.
Gündüzler d kenl ve sık çalılıklarda yaptığı yatağında d nlen r. Geceler yemlen r. Özell kle
dolunay zamanı çok akt ft r. Vücut yüksekl ğ ne oranla oldukça kısa kalan bacaklarına rağmen
çok hızlı koşar. Burnu çok y koku alır ve bu nedenle dünya genel nde bu hayvanlar eğ t lerek
trüf mantarı bulmada kullanılır. Yaşam süreler yaklaşık 10 yıldır.
Y yeceğ n bulmak ç n eşelenmes ve toprağı kabartıp havalandırması, yaban domuzunun
ormana sağladığı en öneml katkıdır. Ancak nüfusları ormanda yeterl y yecek bulmalarını
zorlaştıracak kadar arttığında, köy ve kasabalara yakın yemlenmeye başlarlar ve ek l tarım
alanlarına büyük zarar ver rler. Bu nedenle yaban domuzu nüfusu kontrol altında tutulmaya
çalışılır.
KARTAL
Yırtıcı kuşların en büyü olan kartalın boyu kanatlarıyla b rl kte 2.5 metrey bulur. Kuşlar
arasında en yüksekte uçan kuş unvanına sah pt r ve yaklaşık 60 tane türü vardır.
Kartallar hayatları boyunca yalnızca b r yuva kullanırlar ve tek eşl d rler.
Yumurtadan çıkan yavruların en büyüğü annen n de onayıyla d ğer yavruları y yerek hayatta
kalır.
Kartallar 40 yaşına geld kler nde gagaları, tüyler ve pençeler sertleş r. Bu durumdan rahatsız
olan kartal ya kend s n öldürür ya da gagasını kırarak ve tüyünü yolarak yen ler n çıkartarak
hayatta kalmayı seçer.
350 km hızla ve çok yüksekten uçmalarına rağmen görme yet ler çok y d r. Etç l olan
kartalların b r türü olan Altın Kartallar genell kle gey k, t lk , keç , yaban ked s g b büyük
hayvanları avlar.