Page 57 - LSDB xa Xuan Ngoc

và Mặt trận Việt Minh , Nhân dân các xã đã chuẩn bị sẵn
(1)
sàng để nhất tề nổi dậy đập tan bộ máy thống trị của bọn
thực dân, phong kiến.

Tối 19/8/1945, các đảng viên cốt cán của Xuân Trường đã
triệu tập hội nghị gồm các đại biểu Đảng bộ và Việt Minh
tại Tự Lạc (Thọ Nghiệp) quyết định tiến hành khởi nghĩa
giành chính quyền vào ngày 20/8/1945. Theo đúng kế hoạch,
sáng ngày 20/8/1945, dưới sự chỉ huy trực tiếp của Phủ ủy và
Mặt trận Việt Minh phủ, hàng nghìn người ở các xã đã kéo
đến bao vây phủ lỵ và tiến vào phủ Xuân Trường (làng Ngọc
Cục). Trước sức mạnh của lực lượng cách mạng, Tri phủ Xuân
Trường Vũ Ngọc Tỉnh sau phút bàng hoàng đã phải chấp
hành giao nộp vũ khí, đồng triện (con dấu), giấy tờ, sổ sách
cho Ban Chỉ huy khởi nghĩa. Ban Chỉ huy khởi nghĩa tuyên
bố xóa bỏ bộ máy cai trị của chế độ thực dân, phong kiến ở
phủ Xuân Trường và thành lập Ủy ban cách mạng lâm thời ở
phủ. Ngay sau đó, một bộ phận nhỏ ở lại phủ điều hành công
việc, còn đại bộ phận kéo xuống bức hàng đồn Lạc Quần. Đến
tối 20/8/1945, cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở phủ lỵ
Xuân Trường và đánh chiếm các đồn bốt trong huyện giành
thắng lợi hoàn toàn và đã ảnh hưởng quyết định đến việc
giành chính quyền ở các xã.

Từ chiều ngày 20/8/1945, Nhân dân Bùi Chu, Trung Linh,
Phú An, Hạ Linh, Trung Lễ tưng bừng khí thế như ngày hội
lớn. Khắp thôn xóm đâu đâu cũng vang lên tiếng nói cười,
chỗ nào cũng thấy người dân tụ họp với nét mặt vui tươi,
rạng rỡ, thông tin cho nhau về chuyện giành chính quyền
ở phủ lỵ, về đoàn quân khởi nghĩa, về chuyện bao vây và

(1) Lịch sử Đảng bộ huyện Xuân Trường (1930 - 2025), sđd, tr.90.
57