Page 415 - Microsoft Word - Cam Pha dat va nguoi.doc

Phần thứ hai: LỊCH SỬ 397

Cuối thế kỷ XIX, thực dân Pháp từng bước xâm lược Việt
Nam. Từ Nam Kỳ, thực dân Pháp tiến đánh ra Bắc Kỳ, buộc

triều Nguyễn phải nhượng một số khu vực có vị trí chính trị,
kinh tế, quốc phòng đặc biệt quan trọng cho Pháp. Từ năm
1888, Cẩm Phả trở thành “nhượng địa” của Pháp, về hành

chính vẫn thuộc tỉnh Quảng Yên, nhưng trên thực tế thuộc
quyền sở hữu của các chủ mỏ. Do đó, Cẩm Phả thời Pháp

thuộc có nhiều đặc điểm khác biệt so với các khu vực khác
trong cả nước. Nơi đây tồn tại hai hệ thống quản lý: hệ thống
chính quyền thực dân - phong kiến và hệ thống cai trị của

chủ mỏ. Trong những năm đầu, chính quyền ở đây gồm 2 bộ
phận: dân sự (thuộc tỉnh Quảng Yên) và quân sự (thuộc Đạo

quan binh số 1). Về kinh tế - xã hội, Cẩm Phả là trung tâm
công nghiệp lớn của Bắc Kỳ, sở hữu kho “vàng đen”, là nơi
tập trung giai cấp công nhân và cũng là nơi diễn ra nhiều

biến đổi dưới sự cai trị của thực dân Pháp.
Phong trào yêu nước ở Cẩm Phả diễn ra ngay khi thực

dân Pháp xâm lược. Điểm độc đáo ở Cẩm Phả là sớm diễn ra
sự kết hợp giữa phong trào dân tộc chống Pháp với phong

trào đấu tranh giai cấp. Cẩm Phả cũng là nơi khởi nguồn của
cuộc bãi công lịch sử tháng 11/1936 - một trong những cuộc

bãi công lớn nhất của công nhân thời Pháp thuộc. Sự đồng
tâm và tinh thần kỷ luật thể hiện trong cuộc bãi công là kết
tinh và tiêu biểu cho tính cách, phẩm chất con người Cẩm

Phả nói riêng, Quảng Ninh nói chung.
Tuy vậy, quá trình đấu tranh giải phóng ở Cẩm Phả

cũng diễn ra cam go và khó khăn hơn nhiều những nơi khác.