Page 24 - Ho so di tich
P. 24
dựng vào năm Nhâm Tuất (năm Tự Đức thứ 15-1862). Sau khi ông Tân qua đời,
ngôi nhà được ông Trần Viết Tiến kế tự. Khi ông Tiến mất, ngôi nhà được ông
Trần Văn Phổ thân sinh đồng chí Trần Phú thừa hưởng. Đầu năm 1901 khi ông
Phổ mang theo cả gia đình vào huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên làm Giáo thụ thì ngôi
nhà này được ông Đồ Cầu (chú ruột của đồng chí Trần Phú) sử dụng. Cho đến
khoảng đầu những năm 1930, khi ông Đồ Cầu mua được một ngôi nhà ba gian
dựng kế bên thì ngôi nhà này được ông hiến tặng cho dòng họ và từ đó tới nay trở
thành nhà thờ tiểu chi họ Trần. Chính trong ngôi nhà này trong thời gian đồng chí
Trần Phú học tại trường Quốc học Huế (1918 - 1922) , thỉnh thoảng đồng chí có về
thăm nhà để dạy kèm thêm cho em trai mình và hai người em ruột của chị dâu là
Nguyễn Vọng và Nguyễn Kính. Trong thời gian đồng chí Trần Phú dạy học ở
trường Cao Xuân Dục thành Vinh (1922 - 1925), đồng chí ở trọ chung với người
chị họ Trần Thị Loan, giáo viên dạy lớp nhì của Trường nữ học cạnh đền Nhà Bà.
Lúc này đồng chí Trần Ngọc Danh đang học tại Trường Quốc học Vinh và thường
cùng đồng chí Trần Phú đi bộ trên một quãng đường dài hơn 20 km (vì lúc này
đường xe lửa chưa hoàn thành) ghé về thăm nhà vào những dịp lễ, tết, kỳ nghỉ hè.
Cuối năm 1925, sau thời gian hoạt động tại Pác Hin Bun (Lào), đồng chí Trần Phú
bị bệnh sốt rét nên có về quê nhà dưỡng bệnh một thời gian.
Năm 1977, ngôi nhà được Bảo tàng Nghệ Tĩnh đưa vào danh mục quản lý,
đồng thời cử cán bộ của Bảo tàng về bảo vệ, trông coi và phát huy các giá trị di
tích. Ngôi nhà trở thành di tích gốc lưu niệm đồng chí Trần Phú, nơi thờ tự vong
linh đồng chí và vong linh tiên tổ họ Trần.
V. SINH HOẠT VĂN HÓA TÍN NGƯỠNG LIÊN QUAN ĐẾN DI
TÍCH:
Hàng năm tại hai địa điểm của di tích diễn ra các kỳ lễ trọng đó là: Lễ rằm
tháng giêng, rằm tháng 7 tại nhà thờ, lễ kỷ niệm ngày sinh của đồng chí Trần Phú
vào ngày 1/5 dương lịch, lễ giỗ đồng chí Trần Phú vào ngày 23/7 âm lịch. Ngoài ra
còn có lễ giỗ ông Trần Văn Phổ vào ngày 19/4 âm lịch, bà Hoàng Thị Cát vào ngày
27/11 âm lịch và đồng chí Trần Ngọc Danh vào ngày 1/6 âm lịch hàng năm.
1. Ngày sinh Tổng Bí thư Trần Phú (1/5 dương lịch):
24
