Page 101 - Trinh bay Than Quang Ninh ky luat va dong tam

Ngaøy 26/02/1946, boïn Vieät Caùch vaø Töôûng ñaõ baát ngôø
baét ñoàng chí Cao Töû Kieán - Tröôûng Ban Caùn söï Hoøn Gai,
Trònh Tam Tænh - Chuû tòch UÛy ban nhaân daân caùch maïng
Ñaëc khu Hoøn Gai vaø nhieàu caùn boä Vieät Minh khaùc... laäp
chính quyeàn phaûn ñoäng ôû Hoøn Gai trong 49 ngaøy. Trong
49 ngaøy ñoù, boïn Vieät Caùch khuûng boá caùch maïng heát söùc
daõ man “taát caû nhöõng thuû ñoaïn cöôøng baïo, saùt nhaân cuûa
chuùng nhö: chuùng ñaët ra traêm thöù thueá voâ lyù ñeå vô veùt
tieàn, nhaø naøo coù maùu maët moät chuùt, chuùng kieám côù baét
giam ñeå roài baét chuoäc moãi ñaàu ngöôøi moät ngaøn ñoàng tieàn
Ñoâng Döông môùi taïm tha. Con gaùi nhaø löông thieän heã vöøa
maét laø chuùng baét gaû cho chuùng. Nhaø giam cuûa chuùng luoân
luoân chaät ngöôøi... Nhöõng ngöôøi khoâng may bò chuùng haïi
phaàn nhieàu cheát moät caùch thaûm haïi, bò choân soáng, boû vaøo
tuùi neùm xuoáng khe ñaù hoaëc bò phôi xaùc treân nuùi” .
(1)
Theo Hieäp ñònh Sô boä ngaøy 06/3/1946 giöõa Chính phuû
ta vaø Chính phuû Phaùp: Phaùp coâng nhaän nöôùc Vieät Nam
Daân chuû Coäng hoøa laø moät nöôùc töï do; ta ñoàng yù cho 15.000
quaân Phaùp vaøo Baéc Vieät Nam thay theá quaân Töôûng... Vì
vaäy, ngaøy 04/4/1946, quaân Töôûng ruùt khoûi Hoøn Gai. Ngaøy
12/4/1946, boïn Vieät Caùch do Vuõ Kim Thaønh caàm ñaàu
khoâng coøn choã döïa, phaûi cuoán goùi theo chuû, khoâng daùm
ñöông ñaàu vôùi caùch maïng.

Ngay sau khi quaân Töôûng vaø boïn Vieät Caùch ruùt khoûi
Hoøn Gai, chính quyeàn caùch maïng vaø caùc cô quan, ñoaøn
theå ñöôïc kieän toaøn vaø cuûng coá. Thaønh tích cuûng coá vaø giöõ
vöõng chính quyeàn ôû Hoøn Gai ñöôïc Chuû tòch Hoà Chí Minh
tuyeân döông taïi Hoäi nghò Chuû tòch caùc tænh mieàn Baéc ôû
Baéc Boä phuû naêm 1946 coù söï ñoùng goùp to lôùn cuûa ñoäi nguõ
coâng nhaân moû than Hoøn Gai, Caåm Phaû...

(1) “Boïn Vuõ Kim Thaønh ñaõ ruùt lui”, baùo Cöùu quoác soá 123, naêm 1946.
100