Page 65 - Trinh bay Than Quang Ninh ky luat va dong tam
P. 65
thuoäc ñòa Vieät Nam noùi chung vaø khu moû Quaûng Ninh noùi
rieâng. Moät soá coâng ty moû thöïc daân ôû Quaûng Ninh bò cheát
ñöùng trong cuoäc khuûng hoaûng ñoù. Ñeå khoâi phuïc thieät haïi
kinh teá sau cuoäc khuûng hoaûng, boïn chuû moû thöïc daân ôû khu
moû Quaûng Ninh raùo rieát taêng cöôøng hôn nöõa vieäc khai
thaùc vaø boùc loät. Chuùng ñaàu tö voán môû nhöõng ñöôøng loø môùi,
trong khi ñoù thieát bò, ñieàu kieän khai thaùc than laïc haäu vaø
nguy hieåm vaãn ñöôïc duy trì vaø ngaøy caøng xaáu ñi, tai naïn
lao ñoäng ngaøy caøng gia taêng, ngöôøi thôï moû bò ñaøy ñoïa, boùc
loät taøn nhaãn hôn tröôùc, maâu thuaãn giöõa chuû moû vaø thôï moû
ngaøy caøng gay gaét.
Trong thôøi kyø 1931 - 1936, boïn chuû moû thöïc daân vaø
chính quyeàn thöïc daân Phaùp ôû khu moû Quaûng Ninh ñaõ
tieán haønh khuûng boá daõ man phong traøo coâng nhaân moû ñi
ñoâi vôùi chính saùch mua chuoäc vaø duï doã boïn tay sai, phaùt
trieån caùc teä naïn nhö röôïu cheø, côø baïc, nhaø chöùa, huùt xaùch
nhaèm truïy laïc hoùa ngöôøi thôï vaø laøm tieâu tan tinh thaàn
ñaáu tranh cuûa hoï. Böôùc vaøo naêm 1936, nhöõng cuoäc khaùm
xeùt, baét bôù thöôøng xuyeân xaûy ra trong caùc laùn traïi coâng
nhaân, trong caùc khu phoá, chôï, gaây neân baàu khoâng khí ngoät
ngaït. Giöõa luùc ñoù, cuoäc khuûng hoaûng kinh teá môùi cuûa chuû
nghóa tö baûn (1936 - 1937) taùc ñoäng vaøo khu moû Quaûng
Ninh caøng laøm ñaûo loän hôn nöõa tình traïng xaõ hoäi ôû khu
moû voán ñaõ muïc naùt vaø roái loaïn. Haäu quaû cuûa noù laøm cho
ñôøi soáng ngöôøi lao ñoäng voán ñaõ ñieâu ñöùng laïi caøng theâm
ñieâu ñöùng, quaãn baùch.
Söï phuïc hoài vaø hoaït ñoäng cuûa Ñaûng ôû khu moû: Sau thôøi
kyø Ñaûng bò khuûng boá döõ doäi, ñeán thaùng 4/1934, Ñaûng ta
thaønh laäp “Ban Haûi ngoaïi” nöôùc ngoaøi, laõnh ñaïo caùch maïng
64
