Page 13 - LSDB xa Uy No

Uy Nỗ là xã trung tâm của huyện Đông Anh nằm ở giữa đồng
bằng sông Hồng, có tiềm năng phát triển kinh tế cả vùng thấp và
vùng cao, có nhiều điều kiện để phát triển nông nghiệp trồng các
loại rau màu, cây công nghiệp, cây ăn quả và nuôi trồng thủy sản,
gia cầm. Nơi đây có nhiều cơ quan, xí nghiệp đóng trên địa bàn, có
2 chợ (chợ Tó và chợ Kính Nỗ) tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát
triển và trở thành trung tâm kinh tế - văn hóa của huyện Đông Anh.
Theo quy hoạch phát triển không gian Thủ đô Hà Nội, đến năm
2025, phần lớn diện tích đất nông nghiệp của xã Uy Nỗ đã chuyển
xây dựng các khu đô thị, khu công nghiệp lớn của Thủ đô.

2. Khái quát vùng đất, con người xã Uy Nỗ trong tư liệu thư tịch

Uy Nỗ là trung tâm quần cư của người Việt cổ hình thành từ rất
sớm và mang đậm dấu ấn văn hóa thời dựng nước và giữ nước đầu
tiên của dân tộc. Điều đó đã được sử sách ghi nhận bằng các minh
chứng dấu tích khảo cổ học có niên đại sớm đã được phát hiện (gốm
thô, đồ trang sức bằng đá, giáo đồng Đông Sơn tìm thấy ở Đài Bi, Cầu
Cả...). Từ xa xưa, những người Việt cổ tiên phong tiến xuống khai
phá vùng đồng bằng đã dừng chân bên cạnh những dòng sông, nơi có
phù sa và nước ngọt, quá trình tụ cư lâu dài của cư dân đã dần hình
thành các làng mạc “nông, chài” trù phú ở vùng Tó - Uy Nỗ. Vùng
Tó nằm ở phía bắc thành Cổ Loa (Tó tiếng Tày - Việt cổ có nghĩa là
“vùng ngoại vi” thành lũy) là một vùng quê được tạo dựng, gắn bó mật
thiết với sự ra đời và phát triển của Nhà nước Âu Lạc. Theo truyền
thuyết dân gian, vua Thục Phán - An Dương Vương đi từ kinh đô nhà
Hùng (Việt Trì) qua núi Đổi Mã, đóng quân ở vùng Tó (Oai Nỗ) và lập
chợ Tó. Nhà vua có nuôi một chú chó và rất yêu quý nó, một hôm con
chó trở dạ sinh con ở Bãi Sậy - Cổ Loa, vua cho đó là điềm lành nên
quyết định về định đô ở Cổ Loa.

Nằm kề ngay chân thành Cổ Loa - kinh đô của An Dương Vương,
Uy Nỗ ngày nay còn lưu giữ nhiều chứng tích lịch sử quan trọng liên
quan đến những sự kiện bi hùng của thời kỳ đó. Những địa danh
cổ còn lưu truyền trong dân gian như: gò Xứ Vua, vườn Chùa, vườn
Quan... Liên quan đến những truyền thuyết về An Dương Vương đã
từng qua lại nơi đây, hay những tên làng, tên xóm như Cường Nỗ (nỏ
mạnh), Kính Nỗ (nỏ cứng), Uy Nỗ (nỏ thiêng) gắn bó với câu chuyện
12