Page 70 - TEMCA MAGAZINE ฉบับที่ 1 ปีที่ 28
P. 70
ไ ฟ ฟ้ า แ ล ะ เ ค ร่ื อ ง ก ล
6. ลิฟต์ส่งของ(DUMBWAITER)
ลิฟต์ขนาดเล็กที่ไม่อนุญาตให้มีผู้โดยสาร ใช้สําาหรับขนส่งสินค้าหรือ อาหารน้ําาหนักประมาณ 100-200 กิโลกรัม เพ่ือประโยชน์ในการขนส่ง แนวดิ่ง มีใช้ตามในร้านอาหารหรือโรงแรม สําาหรับในห้องสมุดก็ใช้ ขนส่งหนังสือ ระหว่างชั้นต่อชั้นเพ่ือความสะดวกรวดเร็วในการทําางาน
ภาพแสดง ลิิฟต์์ส่งขัองที่่สามารื่ถึส่งได้ที่ังสินค้าแลิะอาห้ารื่
อุบัติเหตุท่ีเกิดขึ้นกับระบบลิฟต์และบันไดเล่ือน
ลิฟต์และบันไดเลื่อนเป็นเครื่องจักรกลท่ีมนุษย์คิดขึ้นมาเพ่ือให้เกิด ความสะดวกสบายมากข้ึน
ลฟิ ตแ์ ละบนั ไดเลอ่ื นเปน็ อปุ กรณเ์ ครอ่ื งจกั รกลทม่ี รี ะบบความปลอดภยั ทค่ี อ่ นขา้ งสงู มรี ะบบความ ปลอดภยั ทเ่ี ปน็ แบบตอ่ เนอ่ื ง (SERIES SAFETY) คือหากเกิดข้อผิดพลาดใดๆ ในฟังก์ชั่นการใช้งาน ลิฟต์ก็จะไม่ทําางาน ตัวอย่างเช่น หากประตูปิดไม่สนิทลิฟต์ก็จะไม่รับคําาส่ังการทําางานหรือ ขณะที่ลิฟต์เคลื่อนที่อยู่จะไม่สามารถเปิดประตูลิฟต์ได้ หรือหากเปิด ประตูลิฟต์ทันทีทันใด ลิฟต์ก็จะหยุดวิ่งทันทีทันใดเหมือนกัน อีกท้ัง อุปกรณ์ความปลอดภัยอื่นๆ เช่น Safety Gears ก็จะทําางานโดย อัตโนมัติเมื่อลิฟต์มีการว่ิงหรือเคลื่อนท่ีด้วยความเร็วเกินกว่าความเร็วท่ี กําาหนดไว้มากกว่า 125 เปอร์เซ็นต์
อยา่ งไรกต็ าม ในการใชง้ านกต็ อ้ งพงึ ระมดั ระวงั อยหู่ ลายๆ เรอ่ื ง เชน่ ในการใช้งานทั่วไป เรามักจะเห็นเวลาเห็นลิฟต์เปิดประตูเขาจะเห็นตัวตู้ โดยสารอยู่ทุกๆ ครั้ง ทําาให้เกิดความประมาทและความเผลอเรอไม่ได้ ให้ความสังเกตว่าเมื่อลิฟต์จอดแล้วเปิดประตูออกจะมีตัวตู้โดยสารหรือ ไม่ทําาให้ รีบเดินเข้าไปในตู้โดยสารโดยไม่มองก่อนว่ามีตู้โดยสารหรือไม่ จึงเกิดอุบัติเหตุร่วงตกลงไปสู่ชั้นล่างสุดถึงบ่อลิฟต์ทันที
กรณีตัวอย่างต่อมาก็คือ ถ้ามีการแย่งกันเข้าลิฟต์เกินจําานวนความ สามารถในการบรรทุกลิฟต์ท่ีใช้งานมายาวนานหรือระยะเวลาหนึ่ง สลิง ที่ใช้ห้อยแขวนและขับเคล่ือนลิฟต์ จะมีการยืดตัวตามน้ําาหนักบรรทุก ท่ีใช้งาน และอายุการใช้งาน เม่ือน้ําาหนักโดยสารเกินตัวตู้โดยสารก็จะ
เคล่ือนที่เอง (SLIP) ท้ังท่ียังไม่มีคําาสั่งให้ปิดประตู ทําาให้เกิดอันตรายถึง กับชีวิตได้
อันตรายที่เกิดจากบันไดเล่ือน
ระบบบันไดเล่ือนเองก็มีอันตรายมากมายที่เกิดข้ึนกับผู้โดยสาร มี ทั้งเกิดจากบันไดเลื่อนท่ีเคลื่อนที่แล้วหยุดกะทันหัน ทําาให้ผู้โดยสารที่มี แรงเฉื่อยจากการเคลื่อนที่จะล้มและตกลงมาชนกัน มากองทับรวมที่พื้น เห็นได้จากคลิปหรือโทรทัศน์ที่เสนอในสถานท่ีต่างๆ อุบัติเหตุทั่วๆ ไป ก็มักจะเกิดข้ึนกับการใช้บันไดเลื่อนโดยไม่ถูกต้อง เช่น สวมรองเท้าแตะ ไปยัดแหย่ตามร่องเล็กๆ น้อยๆ บันไดเลื่อน เช่น ระหว่างขั้นบันไดเลื่อน หรือด้านข้างของบันไดเล่ือน ซ่ึงสามารถดูดเอารองเท้าแตะเข้าไปในช่อง ว่างได้โดยง่าย อีกเรื่องหนึ่งท่ีพึงต้องระวังสําาหรับการใช้บันไดเลื่อนก็ คือ สุภาพสตรีที่ใส่รองเท้าส้นสูงแหลมๆ ส้นสูงอาจจะตกเข้าไปในร่อง ระหว่างข้ันบันได และสุภาพสตรีที่มีผมยาวๆ ขณะก้มดู เส้นผมอาจถูก ดูดเข้าไปในสายพานราวจับบันไดเลื่อนท่ีเป็นยาง ทําาให้เส้นผมถึงศีรษะ ไปจนถึงจุดหมุนของทางเข้าของสายพานราวบันไดเกิดอันตรายถึงหนัง ศีรษะหลุดได้
ภาพซ้้ายเป็นรื่องเที่้าแต์ะที่่ถึ้กขัันบันไดแลิะชุ่องว่างรื่ะห้ว่างขัันบันไดกับผ่นังด้ดเขั้าไป ภาพขัวาแสดงให้้เห้็นถึึงขัันบันไดที่่ด้ดเที่้าเขั้าไป ที่ําาให้้นิวเที่้าถึ้กฉี่กออกเป็น 4 ส่วน
ลิฟต์และบันไดเลื่อนอุปกรณ์เคร่ืองจักรกลที่มีประโยชน์ช่วยในการ ผ่อนแรงในการเดินทาง ทั้งในแนวดิ่ง แนวราบ และแนวเอียง อย่างไร ก็ตาม ในการใช้ลิฟต์และบันไดเล่ือนควรจะต้องมีสิ่งที่พึงระมัดระวังอยู่ เช่นกัน การใช้ต้องมีสติและความพร้อมโดยไม่ประมาท
ลิฟต์และบันไดเล่ือนจะต้องมีการบําารุงรักษา ต้ังเป็นระบบตาม ระยะเวลาท่ีกําาหนด หากไม่ดําาเนินการแล้วเกิดอันตรายต่างๆ ได้ โดยง่าย...
ส่วนตัวผู้เขียน
นายชัชวาลย์ คุณค้ําาชู
• นายก สมาคมวิศวกรรมปรับอากาศแห่งประเทศไทย 2548-2549
• ท่ีปรึกษา สมาคมวิศวกรรมปรับอากาศแห่งประเทศไทย
• นายก สมาคมลิฟต์แห่งประเทศไทย
• กรรมการสภาวิศวกร สมัยท่ี 5 และ สมัยที่ 6 กรรมการจรรยาบรรณ สมัยที่ 7
• ประธานอนุกรรมการเล่ือนระดับสามัญและระดับวุฒิวิศวกรสิ่งแวดล้อมสมัยที่ 5
• รองประธานอนุกรรมการเลื่อนระดับสามัญและวุฒิวิศวกรเคร่ืองกล สมัยที่ 5 และสมัยที่ 6 • ประธานอนุกรรมการใบอนุญาตภาคีวิศวกรพิเศษ สมัยที่ 5 และ สมัยที่ 6
• อุปนายก และกรรมการอําานวยการ วสท สมาคมวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์
ISSUE1•VOLUME28 70 MAY-JULY2021
